ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ ΓΗ ΣΛΑΒΙΚΗ

[Ακρίδης Κατσαριδόπουλος]

Ο τύπος αρθρογραφεί στην Αβγή , συνεπώς αυτά που λέει έχουν ιδεολογικό πρόσημο

Ενω οι δεξιοί που ότι γράφουν πάνω στο θέμα είναι για τα μπάζα δεν έχουν ιδεολογικό πρόσημο;

[Ακρίδης Κατσαριδόπουλος]

Το τσάμικο του Σολζενίτσιν

Το πρώτο βήμα είναι πάντα δύσκολο. Το απόγευμα της Πέμπτης 21 Φεβρουαρίου, στο αμφιθέατρο «Σάκη Καράγιωργας» του Παντείου Πανεπιστημίου, πραγματοποιήθηκε η πρώτη δημόσια εκδήλωση που έγινε ποτέ στη χώρα μας για το ζήτημα των Τσάμηδων - ένα θέμα προσφιλές στην κινδυνολογούσα μερίδα των ΜΜΕ, με το οποίο όμως μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισε ν' ασχολείται σοβαρά η εγχώρια επιστημονική κοινότητα. Συνδιοργανωτές ήταν το εκεί Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας και το Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ).

Η ημερίδα περιλάμβανε δύο μέρη. Το πρώτο αφορούσε την ιστορική παρουσία της μειονότητας των Τσάμηδων στο ελληνικό κράτος, από τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13 ώς την εκδίωξή της το 1944-45, ενώ το δεύτερο την τρέχουσα επικαιρότητα του ζητήματος.

Τη συζήτηση άνοιξε ο επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, με την παρουσίαση της θεσμικής οργάνωσης των κοινοτήτων των Τσάμηδων μεταξύ 1913 και 1944 - αρχικά ως τμήμα των πολύ ευρύτερων μουσουλμανικών κοινοτήτων της ελληνικής επικράτειας κι αργότερα, μετά την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1922-24, ως αλβανική (ή «αλβανογενής») μειονότητα. Αναφέρθηκε στο σταδιακό περιορισμό των μουφτειών της Ηπείρου από 9 σε 4, στην ανυπαρξία μειονοτικού σχολικού δικτύου (πλην της διδασκαλίας του Κορανίου), στις απαγορεύσεις αγοραπωλησίας ακινήτων και στις συνακόλουθες τριβές ανάμεσα στα μέλη της μειονότητας και στην ελληνική διοίκηση.

Ο φαύλος κύκλος της βίας στην περιοχή ήταν το αντικείμενο των επόμενων εισηγήσεων, από τον ιστορικό Λάμπρο Μπαλτσιώτη (που ασχολήθηκε με την περίοδο 1912-1941) και την επιστημονική συνεργάτιδα του ΙΜΧΑ Ελευθερία Μαντά (που επικεντρώθηκε στα γεγονότα της Κατοχής), ενώ ο ιστορικός Ηλίας Σκουλίδας παρουσίασε τη δικαστική εκκαθάριση της υπόθεσης: τη συλλογική καταδίκη 1.930 Τσάμηδων ερήμην από το Δικαστήριο Δωσιλόγων, τις βαριές καταδίκες κάποιων άλλων κατ' αντιμωλίαν, καθώς και τις νομικές διαδικασίες μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων των φυγάδων σε Ελληνες της περιοχής.

Με τα περιουσιακά ζητήματα άνοιξε και το δεύτερο μέρος της ημερίδας, το αφιερωμένο στις σημερινές διαστάσεις του θέματος. Ο λέκτορας του ΔΠΘ Γιάννης Κτιστάκις παρουσίασε συνολικά τη νομική πλευρά τόσο της διεκδίκησης περιουσιών εκ μέρους των Τσάμηδων όσο και των «εχθρικών περιουσιών» Αλβανών πολιτών που τέθηκαν υπό «μεσεγγύηση» τον Οκτώβριο του 1940 και παραμένουν μέχρι σήμερα κάτω απ' αυτό το «πολεμικό» καθεστώς. Ο δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου σκιαγράφησε τα χαρακτηριστικά, το λόγο και τα αιτήματα του «τσάμικου λόμπι» στη σημερινή Αλβανία, τοποθετώντας το φαινόμενο στις πραγματικές του διαστάσεις. Ο λέκτορας του Παντείου Δημήτρης Χριστόπουλος έκλεισε τέλος την ημερίδα με μια ανάλυση των λειτουργιών (αλλά και των αρνητικών συνεπειών) της εθνικής αυτολογοκρισίας όσον αφορά τα «ανομολόγητα» μειονοτικά ζητήματα. Το κείμενό του δημοσιεύτηκε στην «Αυγή» της περασμένης Κυριακής (24.2).

Αν οι εισηγήσεις υπήρξαν εμπεριστατωμένες κι αρκούντως πλουραλιστικές, δεν συνέβη καθόλου το ίδιο και με τη συζήτηση που ακολούθησε. Για την ακρίβεια δεν υπήρξε καθόλου συζήτηση, παρ' όλο που οι παρεμβάσεις εκ μέρους των αντιφρονούντων κράτησαν σχεδόν μια ώρα. Στην καλύτερη περίπτωση, οι παρεμβαίνοντες -μέλη ηπειρωτικών συλλόγων και συγγραφείς βιβλίων για την περιοχή- περιορίστηκαν στην απαρίθμηση των εγκλημάτων της δωσίλογης πολιτοφυλακής των Τσάμηδων επί Κατοχής, θεωρώντας ότι οι φόνοι 600 περίπου Ελλήνων της Θεσπρωτίας από τους Ιταλογερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους δικαιολογούν και με το παραπάνω την εξολόθρευση πολλαπλάσιων μελών της μειονότητας (σε μεγάλο βαθμό γυναικών και παιδιών) από τον ΕΔΕΣ το 1944-1945 και την εκδίωξη των υπόλοιπων 20.000 στην Αλβανία. Στη χειρότερη περίπτωση, οι παρεμβάσεις περιορίστηκαν σε διακηρύξεις κραυγαλέου αντικομμουνισμού ή επανέλαβαν διάφορες αστειότητες της εθνικόφρονος παραφιλολογίας - ότι π.χ. η γλώσσα των Τσάμηδων είναι στην πραγματικότητα μια «ελληνική» διάλεκτος που «αλβανοφέρνει».

Αποκαλυπτική του επιπέδου του όλου «διαλόγου» ήταν η τύχη της παρέμβασής μας, όταν επιχειρήσαμε μια σύγκριση του δωσιλογισμού μειονοτικών ομάδων της ευρύτερης Ηπείρου, υπενθυμίζοντας ότι και βορειότερα (στην περιοχή της Χειμάρρας) υπήρξαν κοινότητες (Ελλήνων) μειονοτικών που -όπως και οι Τσάμηδες- συνεργάστηκαν το 1943-44 ένοπλα με τους Γερμανούς κατακτητές κατά του εκεί αντιστασιακού κινήματος. Η παρέμβασή μας αυτή δεν μπόρεσε καν να ολοκληρωθεί, καθώς η «εξέδρα» των υπερπατριωτών ξέσπασε σε συνθήματα κατά του «ερυθρού φασισμού» και στη συνέχεια άρχισε να κραυγάζει ρυθμικά: «Γκου-λάγκ! Γκου-λάγκ! Σολ-ζε-νί-τσιν! Σολ-ζε-νί-τσιν!».

Δυναμική υπήρξε η παρουσία και του γενικού γραμματέα της Ενωσης Χειμαρριωτών, Φρέντι Μπελέρη. Το 1995 ήταν ένας από τους 5 οπλοφόρους του «Μετώπου Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου» (Μ.Α.Β.Η.) που συνελήφθησαν ένοπλοι πάνω στα ελληνοαλβανικά σύνορα, για να καταδικαστούν τελικά ελαφρά σαν κοινοί «λαθρέμποροι όπλων». Σήμερα ο κ. Μπελέρης συνιστά βασικό πληροφοριοδότη των ΜΜΕ του «πατριωτικού χώρου», όπως διαπιστώνουμε από ολοσέλιδη συνέντευξή του περί «αλβανικού επεκτατισμού» στο «Πρώτο Θέμα» (24.2). Στην ημερίδα του ΚΕΜΟ ζητούσε έτσι και τα ρέστα. Απευθυνόμενος π.χ. σε δημοσιογράφο του «Ιού», υποστήριξε μεγαλόφωνα: «Το λάθος μας ήταν ένα. Οτι, όταν ήρθατε στη Χειμάρρα, σας αφήσαμε να φύγετε ζωντανοί και δεν σας κόψαμε τα κεφάλια». Αναφερόταν φυσικά σε παλιότερο ρεπορτάζ μας από τη γενέτειρά του, σχετικά με το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο της διένεξης μεταξύ των εκεί «πατριωτών» και «προδοτών» («Κ.Ε.» 12.11.2000).

http://www.iospress.gr/mikro2008/mikro20080301.htm


________________



«Να παρουν τα όπλα και να 'ρθούνε για πάμε και εμεις στη Βόρειο Ήπειρο, εκεί που είναι ο ελληνισμός, ο αρχέγονος ελληνισμός» (2:35)

«Ειστε σοβαρός κύριε; Ήσουν ποτέ στη Χιμάρα και ξερεις»; (3:01)

[Τλαξκαλτέκος]

ότι π.χ. η γλώσσα των Τσάμηδων είναι στην πραγματικότητα μια «ελληνική» διάλεκτος που «αλβανοφέρνει».

Μπορεί μεταξύ των Τσάμηδων να υπήρχαν και ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι.

Έχω κρατήσει μια στατιστική στις σημειώσεις μου που λέει πως το 1906 στην Παραμυθιά της Ηπείρου ζούσαν 9.900 ελληνόφωνοι Έλληνες , 2.600 αλβανόφωνοι Έλληνες , 1.800 ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι , 2.900 αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι και 100 Αθίγγανοι μουσουλμάνοι.

Αποκαλυπτική του επιπέδου του όλου «διαλόγου» ήταν η τύχη της παρέμβασής μας, όταν επιχειρήσαμε μια σύγκριση του δωσιλογισμού μειονοτικών ομάδων της ευρύτερης Ηπείρου, υπενθυμίζοντας ότι και βορειότερα (στην περιοχή της Χειμάρρας) υπήρξαν κοινότητες (Ελλήνων) μειονοτικών που -όπως και οι Τσάμηδες- συνεργάστηκαν το 1943-44 ένοπλα με τους Γερμανούς κατακτητές κατά του εκεί αντιστασιακού κινήματος.

Καλό θα ήταν να μάθουμε ποιοι ήταν οι Έλληνες της Αλβανίας που συνεργάστηκαν με τον Άξονα. Δηλαδή πως λεγόταν η οργάνωσή τους. Γιατί από όσο ξέρω το ΜΑΒΗ συγκρούστηκε τόσο με τους αξονικούς ( Αλβανούς , Γερβανούς , Ιταλούς ) όσο και με τους αντι-αξονικούς ( Αλβανούς εθνικιστές , Αλβανούς κομμουνιστές , ΕΑΜ ).

[Ακρίδης Κατσαριδόπουλος]

Έχω κρατήσει μια στατιστική στις σημειώσεις μου που λέει πως το 1906 στην Παραμυθιά της Ηπείρου ζούσαν 9.900 ελληνόφωνοι Έλληνες , 2.600 αλβανόφωνοι Έλληνες , 1.800 ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι , 2.900 αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι και 100 Αθίγγανοι μουσουλμάνοι.

Δεν αποκλείεται να υπήρχαν και κάποιοι ελληνόφωνοι/δίγλωσσοι ανάμεσα τους. Αυτό πάντως δεν συνέβαλε στην αφομοίωση τους.

Καλό θα ήταν να μάθουμε ποιοι ήταν οι Έλληνες της Αλβανίας που συνεργάστηκαν με τον Άξονα. Δηλαδή πως λεγόταν η οργάνωσή τους. Γιατί από όσο ξέρω το ΜΑΒΗ συγκρούστηκε τόσο με τους αξονικούς ( Αλβανούς , Γερβανούς , Ιταλούς ) όσο και με τους αντι-αξονικούς ( Αλβανούς εθνικιστές , Αλβανούς κομμουνιστές , ΕΑΜ ).

Ουσιαστικά ήταν μια ανύπαρκτη οργάνωση που μόνο σαν στιγμιαία σύλληψη υπήρχε. Η πλειοψηφία των Βορειοηπειρωτών τάχθηκε με το μέρος των Αλβανών κομμουνιστών.

Σχετικά με τη συνεργασία μελών της μειονοτητας με τον άξονα βλ. το παρακάτω βιβλίο (σ.119-44)

http://filipjovanis.blogspot.com/2013/10/1944.html?m=1

π.χ «Τα χωριά μας, χάρη στα δραστήρια μέτρα των ένοπλων τμημάτων, περιόριζαν όσο μπορούσαν τα περιθώρια δημιουργίας σαμποτάζ σε βάρος των γερμανoμπαλλιστών. Οι Γερμανοί είχαν αντιληφθεί ότι η Χειμάρρα ήταν ένοπλη» (σ.126)

[Τλαξκαλτέκος]

Σχετικά με τη συνεργασία μελών της μειονοτητας με τον άξονα βλ. το παρακάτω βιβλίο (σ.119-44)

http://filipjovanis.blogspot.com/2013/10/1944.html?m=1

π.χ «Τα χωριά μας, χάρη στα δραστήρια μέτρα των ένοπλων τμημάτων, περιόριζαν όσο μπορούσαν τα περιθώρια δημιουργίας σαμποτάζ σε βάρος των γερμανoμπαλλιστών. Οι Γερμανοί είχαν αντιληφθεί ότι η Χειμάρρα ήταν ένοπλη» (σ.126)

Αυτό δεν ήταν συνεργασία , αλλά αυτοπροστασία για να μην την πάθουν σαν τους Καλαβρυτινούς και τους Διστομίτες. Σε κοινές επιχειρήσεις με τους Γερμανούς συμμετείχαν ;

[Ακρίδης Κατσαριδόπουλος]

Αυτό δεν ήταν συνεργασία , αλλά αυτοπροστασία για να μην την πάθουν σαν τους Καλαβρυτινούς και τους Διστομίτες.

Η παρεμπόδιση της οργανωμένης αντίστασης του λαού με την ανοχή των αρχών κατοχής δεν είναι συνεργασία;

Σε κοινές επιχειρήσεις με τους Γερμανούς συμμετείχαν ;

Δεν έχω διαβάσει κάτι σχετικό

[Τλαξκαλτέκος]

Η παρεμπόδιση της οργανωμένης αντίστασης του λαού με την ανοχή των αρχών κατοχής δεν είναι συνεργασία;

Ναι δεν είναι. Π.χ. στο δικό μου χωριό όταν ήρθαν δεξιές στρατιωτικές ομάδες να συλλάβουν αριστερούς , οι δεξιοί του χωριού υπό την απειλή χρήσης όπλων δεν τους άφησαν. Τους είπαν στην είσοδο του χωριού :

- Κοιτάξτε , κατά την περίοδο της Ερυθράς Τρομοκρατίας οι δικοί μας κομμουνιστές κάθισαν ήσυχοι και δεν πείραξαν κανένα. Συνεπώς δεν υπάρχει κανένας ένοχος ανάμεσά τους για να τον πάρετε. Αν πρσπαθήσετε θα σας αντιμετωπίσουμε με τα όπλα και το 95 % από εμάς είναι δεξιοί.

Έτσι σηκώθηκαν και έφυγαν.

Αυτό τώρα τι σημαίνει ; Πως το χωριό μου έκανε ανταρσία κατά του κράτους ; Πως το χωριό μου συνεργάστηκε στον Εμφύλιο με κομμουνιστές αντάρτες ;

Απ' την άλλη οι κομμουνιστές αντάρτες δεν υπάκουαν στο στρατηγείο της Μέσης Ανατολής για συγκεκριμένες επιχειρήσεις κατά των κατακτητών . Μήπως η ανυπακοή τους σημαίνει έμμεση συνεργασία με τον εχθρό ;

Τέλος η περίπτωση των Τσάμηδων είναι τελείως διαφορετική . Συνεργάστηκαν ένοπλα με τους κατακτητές κατά των κατακτημένων. Κι αυτό ας πούμε δεν πειράζει , γιατί το ίδιο έκαναν και Ταγματασφαλίτες. Αλλά όταν ήρθαν στην απελευθέρωση οι Σύμμαχοι , οι ταγματασφαλίτες παραδόθηκαν χωρίς να χτυπήσουν τους Συμμάχους. Οι Τσάμηδες κλήθηκαν πολλές φορές από αντιπροσώπους των Συμμάχων που ήταν εντός του ΕΔΕΣ να παραδοθούν , και δεν το έκαναν.

[Ακρίδης Κατσαριδόπουλος]

Τέλος η περίπτωση των Τσάμηδων είναι τελείως διαφορετική . Συνεργάστηκαν ένοπλα με τους κατακτητές κατά των κατακτημένων. Κι αυτό ας πούμε δεν πειράζει , γιατί το ίδιο έκαναν και Ταγματασφαλίτες. Αλλά όταν ήρθαν στην απελευθέρωση οι Σύμμαχοι , οι ταγματασφαλίτες παραδόθηκαν χωρίς να χτυπήσουν τους Συμμάχους. Οι Τσάμηδες κλήθηκαν πολλές φορές από αντιπροσώπους των Συμμάχων που ήταν εντός του ΕΔΕΣ να παραδοθούν , και δεν το έκαναν.

Μήπως έπαιξε ρόλο και η στάση του ΕΔΕΣ; Γιατί ο ΕΛΑΣ που είχε την ευθύνη για την περιοχή άνω του Καλαμά κατάφερε στο τέλος της κατοχής να στρατολογήσει γύρω στους 500 Τσάμηδες. Πάντως υπάρχει και η άποψη οτι ακόμη κι αν δεχόντουσαν να καταθέσουν τα όπλα δεν θα άλλαζε η στρατηγική του ΕΔΕΣ απέναντι τους.

«Αν οι Τσάμηδες δεχόντουσαν να παραδώσουν τα όπλα στον ΕΔΕΣ, θα είχαν αποφευχθεί αυτοί οι θάνατοι;»

«Υποθέτω ότι οι νεκροί θα ήταν λιγότεροι. Αλλά μάλλον δεν θα άλλαζε η στρατηγική του ΕΔΕΣ, που ήταν η πλήρης απομάκρυνση των Τσάμηδων από την Ήπειρο. Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της μειονότητας είχε συνεργαστεί με τους Ιταλούς και Γερμανούς έδινε μια πολύ καλή δικαιολογία»

https://greekcivilwar.wordpress.com/201 ... /gcw-1581/

[Τλαξκαλτέκος]

«Αν οι Τσάμηδες δεχόντουσαν να παραδώσουν τα όπλα στον ΕΔΕΣ, θα είχαν αποφευχθεί αυτοί οι θάνατοι;»

«Υποθέτω ότι οι νεκροί θα ήταν λιγότεροι. Αλλά μάλλον δεν θα άλλαζε η στρατηγική του ΕΔΕΣ, που ήταν η πλήρης απομάκρυνση των Τσάμηδων από την Ήπειρο. Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της μειονότητας είχε συνεργαστεί με τους Ιταλούς και Γερμανούς έδινε μια πολύ καλή δικαιολογία»

https://greekcivilwar.wordpress.com/201 ... /gcw-1581/

Αυτό να ξέρεις είναι κάτι σαν εκλαϊκευμένη ιστορία , σαν μυθιστόρημα. Δεν είναι κάποιο στέλεχος του ΕΔΕΣ που ρωτάνε.

[Τλαξκαλτέκος]

Τάσος Κωστόπολυος ( του γνωστού Ιού της Ελευθεροτυπίας ) :

Αποτέλεσμα του μακελειού, όπως ακριβώς επιδίωκαν οι ηγέτες του ΕΔΕΣ και οι Βρετανοί καθοδηγητές τους, ήταν η ομαδική φυγή της εναπομείνασας μειονότητας στην Αλβανία.

Αποκαλυπτικό γι’ αυτή τη στόχευση είναι ένα μεταγενέστερο υπηρεσιακό «σημείωμα περί Τσάμηδων» του Κρις Γουντχάουζ (16/10/1945):

«Ο Ζέρβας, με ενθάρρυνση της Συμμαχικής Αποστολής που τελούσε υπό τις διαταγές μου, τους έδιωξε από τα σπίτια τους το 1944 προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις κατά του εχθρού. [...] Οι Τσάμηδες άξιζαν ό,τι έπαθαν, οι μέθοδοι όμως του Ζέρβα ήταν κομματάκι άσχημες ή οι υφιστάμενοί του βγήκαν εκτός ελέγχου. Το πρακτικό αποτέλεσμα ήταν μια πληθυσμιακή μεταβολή, με την απομάκρυνση μιας ανεπιθύμητης μειονότητας από το ελληνικό έδαφος. Ισως θα ήταν καλύτερα ν’ αφεθούν τα πράγματα έτσι».

https://www.efsyn.gr/themata/fantasma-t ... meionotita