Νόμος που υποχρεώνει κάθε πρόσωπο να προβεί σε εμβολιασμό, υπό την απειλή ποινικών ή διοικητικών κυρώσεων, είναι σίγουρα αντισυνταγματικός καθώς αντιβαίνει στα άρθρα 2 και 5 του Συντάγματος, τα οποία προστατεύουν την αξία, την προσωπικότητα και την υγεία κάθε προσώπου και απαγορεύουν τις επεμβατικές ιατρικές πράξεις χωρίς τη συναίνεσή του (εκτός φυσικά αν μιλάμε για κάτι επείγον, που εδώ δεν υφίσταται τέτοιο θέμα).
Μία πολύ καλή ανάλυση από τον συνταγματολόγο κ. Βιδάλη:
Ο μη υποχρεωτικός χαρακτήρας του εμβολιασμού
Ο εμβολιασμός αποτελεί ισχυρό όπλο πρόληψης της μετάδοσης ασθενειών, επομένως και της προστασίας της δημόσιας υγείας. Η διενέργειά του, ωστόσο, εξαρτάται από την ελεύθερη βούληση του προσώπου. Αυτό ισχύει για κάθε ιατρική πράξη – προληπτική, διαγνωστική ή θεραπευτική – σύμφωνα με τη θεμελιώδη αρχή της «συναίνεσης ύστερα από ενημέρωση» (informed consent), που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη ιατρική δεοντολογία, αλλά και αποτυπώνεται στο Δίκαιο. Κατ’ αρχήν, επομένως, ο εμβολιασμός δεν μπορεί να είναι «υποχρεωτικός». Αυτό σημαίνει ότι:
- Δεν μπορεί να διενεργηθεί με επέμβαση στο σώμα του προσώπου, παρά τη θέλησή του, διότι αυτό θα αντέβαινε στην αρχή της ανθρώπινης αξίας, όπως οποιοδήποτε βασανιστήριο.
- Δεν μπορεί να επιβληθεί ως αναγκαίος όρος για την εκπλήρωση δημόσιας υποχρέωσης (π.χ. της στρατολογικής ή της υποχρέωσης εκπαίδευσης για τα παιδιά). Στην περίπτωση αυτή, ο πολίτης θα έπρεπε να διαλέξει μεταξύ της αθέλητης επέμβασης στο σώμα του (κατά παράβαση της αρχής της ανθρώπινης αξίας) και της υποβολής του σε κυρώσεις, επειδή δεν συμμορφώνεται στη δημόσια υποχρέωση, κάτι που επίσης θα ισοδυναμούσε με προσβολή της ανθρώπινης αξίας του.
Η τελευταία αυτή περίπτωση έχει προκαλέσει ιδιαίτερο προβληματισμό, ιδίως σε σχέση με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των παιδιών προκειμένου να τους επιτραπεί η εγγραφή στο σχολείο. Από όσα ειπώθηκαν, ο όρος αυτός δεν είναι αποδεκτός. Οι γονείς αποφασίζουν ελεύθερα, στο πλαίσιο της άσκησης της γονικής μέριμνας, για τον εμβολιασμό των παιδιών τους, χωρίς η απόφασή τους να σχετίζεται με την υποχρέωση της εκπαίδευσης των τελευταίων.
Από την άλλη πλευρά, το σχολείο πρέπει να γνωρίζει ποια εμβόλια έχει κάνει ένα παιδί, ώστε σε περίπτωση κινδύνου μετάδοσης ασθενειών να το προστατεύσει (ακόμη και με μέτρα περιορισμού στο σπίτι). Έτσι, αναγκαίος όρος για την εγγραφή στο σχολείο ασφαλώς μπορεί να είναι η απλή επίδειξη του βιβλιαρίου υγείας του παιδιού, όχι όμως και η διαπίστωσή του ότι όντως έχουν γίνει τα προβλεπόμενα εμβόλια.
Θα πει κανείς «ναι, αλλά οι άλλοι τί φταίνε» κλπ. Η απάντηση είναι απλή. Όποιος ανησυχεί για την πιθανότητα να κολλήσει κάποια μεταδοτική ασθένεια που δύναται να προληφθεί με εμβολιασμό, πολύ απλά κάνει τον εμβολιασμό και ησυχάζει (εκτός αν ούτε εκείνος εμπιστεύεται απόλυτα την αποτελεσματικότητα των εμβολίων ).