Οι δυνάμεις του Άξονα κατέλαβαν τη Γιουγκοσλαβία τον Απρίλιο του 1941, με τη συντονισμένη επίθεση στρατιωτικών μονάδων -κυρίως- Γερμανών και Ιταλών, αλλά και Ούγγρων και Βούλγαρων φασιστών και αφού πρώτα ο Σέρβος βασιλιάς της Γιουγκοσλαβίας είχε αρνηθεί να συνεργαστεί μαζί τους. Η Γιουγκοσλαβία διαμελίστηκε στη συνέχεια μεταξύ των κατοχικών δυνάμεων. Τον Ιούλιο του ιδίου έτους, με πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας και σε συνεννόηση με τους Σοβιετικούς, θα σχηματιστούν ομάδες ανταρτών που στόχο είχαν να χτυπήσουν τις δυνάμεις κατοχής και να απελευθερώσουν τη Γιουγκοσλαβία. Οι ομάδες αυτές έγιναν γνωστές ως "Παρτιζάνοι" και ηγέτης τους ήταν ο Κροάτης Γιόσιπ Μπροζ "Τίτο". Στο μεταξύ είχαν σχηματιστεί και αντάρτικες ομάδες προσκείμενες στον Σέρβο βασιλιά, στελεχωμένες σχεδόν αποκλειστικά από Σέρβους, οι λεγόμενοι "Τσέτνικ", οι οποίοι ως στόχο είχαν να επαναφέρουν τον βασιλιά τους στην εξουσία και πολεμούσαν τους Παρτιζάνους. Οι Παρτιζάνοι εν τέλει επικράτησαν, γενόμενοι το πιο επιτυχημένο αντάρτικο κατά των δυνάμεων του Άξονα σε όλη την Ευρώπη και ανάγκασαν ακόμα και τους δυτικούς να συνεργαστούν μαζί τους (ενώ αρχικά οι δυτικοί στήριζαν μόνο τους Τσέτνικ).
Επικεφαλής μιας ομάδας Παρτιζάνων, από την περιοχή του Βάλιεβο, ήταν ο Κροάτης Στέπαν Φιλίποβιτς. Ο Στέπαν γεννήθηκε το 1916 στο Όπουζεν της τότε Αυστροουγγαρίας (νυν Κροατίας) και ήταν το τρίτο από τα πέντε παιδιά του Αντον και της Ίβκα Φιλίποβιτς. Ο Φιλίποβιτς εργαζόταν ως κλειδαράς και ηλεκτροτεχνίτης, είχε πλούσια συνδικαλιστική δράση και από το 1940 ήταν μέλος του ΚΚΓ. Βρισκόταν στην περιοχή του Κραγκούγεβατς της Σερβίας όταν οι δυνάμεις του Άξονα εισέβαλαν στη Γιουγκοσλαβία. Γρήγορα εντάχθηκε στους Παρτιζάνους του Τίτο και τέθηκε επικεφαλής της ομάδας ανταρτών του Βάλιεβο της Σερβίας. Τον Δεκέμβριο του 1941 θα περικυκλωθεί η ομάδα του από Σέρβους Τσέτνικ, οι οποίοι θα τον συλλάβουν και θα τον παραδώσουν στις γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Οι Γερμανοί θα τον φυλακίσουν αρχικά και στη συνέχεια θα τον οδηγήσουν να εκτελεστεί δι' απαγχονισμού, στις 22 Μαΐου 1942.
Επικεφαλής μιας ομάδας Παρτιζάνων, από την περιοχή του Βάλιεβο, ήταν ο Κροάτης Στέπαν Φιλίποβιτς. Ο Στέπαν γεννήθηκε το 1916 στο Όπουζεν της τότε Αυστροουγγαρίας (νυν Κροατίας) και ήταν το τρίτο από τα πέντε παιδιά του Αντον και της Ίβκα Φιλίποβιτς. Ο Φιλίποβιτς εργαζόταν ως κλειδαράς και ηλεκτροτεχνίτης, είχε πλούσια συνδικαλιστική δράση και από το 1940 ήταν μέλος του ΚΚΓ. Βρισκόταν στην περιοχή του Κραγκούγεβατς της Σερβίας όταν οι δυνάμεις του Άξονα εισέβαλαν στη Γιουγκοσλαβία. Γρήγορα εντάχθηκε στους Παρτιζάνους του Τίτο και τέθηκε επικεφαλής της ομάδας ανταρτών του Βάλιεβο της Σερβίας. Τον Δεκέμβριο του 1941 θα περικυκλωθεί η ομάδα του από Σέρβους Τσέτνικ, οι οποίοι θα τον συλλάβουν και θα τον παραδώσουν στις γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Οι Γερμανοί θα τον φυλακίσουν αρχικά και στη συνέχεια θα τον οδηγήσουν να εκτελεστεί δι' απαγχονισμού, στις 22 Μαΐου 1942.
Ο Φιλίποβιτς, λίγο πριν
την εκτέλεσή του.
Ο Φιλίποβιτς δεν φοβήθηκε ούτε στιγμή το θάνατο. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του στον τόπο εκτέλεσης φώναζε προς το πλήθος γύρω του "ζήτω οι κομμουνιστές", "θάνατος στους φασίστες και τους συνεργάτες τους", "τί τους κοιτάτε; πάρτε ένα όπλο και ρίχτε τους". Αυτό ανάγκασε τους Γερμανούς στρατιώτες που τον συνόδευαν να τον χτυπήσουν για να μην φωνάζει, ωστόσο εκείνος συνέχισε να φωνάζει, οπότε επέσπευσαν τη διαδικασία εκτέλεσής του. Λίγο πριν θανατωθεί και ενώ ήταν ήδη στην αγχόνη, σήκωσε τις γροθιές του ψηλά και φώναξε δυνατά "θάνατος στο φασισμό, ελευθερία στο έθνος"! Τη στιγμή αυτή απαθανάτισε η -17χρονη τότε- φωτογράφος Σλομποντάνκα Βάσιτς, υπάλληλος ενός φωτογραφείου στο οποίο είχαν αναθέσει οι δυνάμεις κατοχής τις φωτογραφήσεις των εκτελέσεων. Στόχος των δυνάμεων κατοχής ήταν να φωτογραφίζονται όσοι εκτελούνταν, ώστε να τρομοκρατηθεί ο ντόπιος πληθυσμός. Ωστόσο, η φωτογραφία του Φιλίποβιτς να φωνάζει, με υψωμένες τις γροθιές του, είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Η φωτογραφία αυτή γρήγορα κυκλοφόρησε σχεδόν σε όλη τη Γιουγκοσλαβία, ανατυπώθηκε σε πάρα πολλά αντίτυπα και έγινε το σύμβολο της αντίστασης ενάντια στις δυνάμεις κατοχής και ενέπνευσε πολλούς νέους και νέες της εποχής να ενταχθούν στους Παρτιζάνους. Πέραν αυτού, τα τελευταία λόγια του λίγο πριν την εκτέλεσή του θα γίνουν το βασικό σύνθημα των Παρτιζάνων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να συλληφθεί και να φυλακιστεί η φωτογράφος, κατηγορούμενη ότι συνεργάστηκε με τους Παρτιζάνους. Στην περιοχή του Βάλιεβο, όπου εκτελέστηκε ο Φιλίποβιτς, έχει στηθεί μνημείο προς τιμήν του, απεικονίζοντας τον με υψωμένες τις γροθιές, όπως τις στιγμές λίγο πριν την εκτέλεσή του.
Το μνημείο προς τιμήν του, στο Βάλιεβο της Σερβίας.
