Εκκλησιαστικό δίκαιο για πορνεία , μοιχεία , παρθενοφθορία και αρπαγή
ΚΡΥΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Παρά την ευαγγελική ρήση, οτι πάς ό βλέπων γυναίκα προς το επιθυμήσαι αυτήν ήδη έμοίχευσεν αυτήν εν τη καρδία αύτοϋ (Ματθ. 5.28), το κανονικό δίκαιο τιμωρεί κατ' αρχήν τή μοιχεία και τήν πορνεία ώς τετελεσμένη πράξη, δηλαδή ως πλήρη συνουσία. Αυτό συνάγεται από τον κανόνα 4 της συνόδου της Νεοκαισαρείας, κατά τον όποιο ή μή πραγματοποίηση των εγκληματικών προθέσεων τοϋ επίδοξου μοιχοϋ ή πόρνου πρέπει νά αποδοθεί κάθε φορά σε επέμβαση της θείας Χάριτος. ( 'Εάν πρόθηταί τις έπιθυμήσας γυναικός συγκαθευδήσαι αυτή, μή ελθη δέ είς έργον αύτοϋ ή ένθυμησις, φαίνεται δη υπό της χάριτος έρρύσθη. ) Και ή απόπειρα όμως δεν μένει τελείως ατιμώρητη. Σύμφωνα με τή διδασκαλία τών Πατέρων περί των νοητικών λειτουργιών, διακρίνονται τέσσερα στάδια άπό τή σύλληψη της ιδέας μέχρι τήν τέλεση της πράξης. 'Επιγραμματικά περιγράφει τή διαδικασία καί τήν ποινική αξιολόγηση τών επί μέρους φάσεων ό 'Ιωάννης Ζωναράς στο σχόλιο του στον παραπάνω κανόνα της συνόδου της Νεοκαισαρείας: 'Επί τών αμαρτημάτων τεσσάρας είναι βαθμούς, οι άγιοι πατέρες φασί, προσβολήν, πάλην, συγκατάθεσιν, καί πράξιν ών τάς δύο καί πρώτας άνεπιτιμήτους είναι, τάς δε μετ' αύτάς δύο υπό έπιτίμιον ούτε γαρ ή προσβολή κρίνεται, ούτε ή πάλη, εάν τήν προσβολήν παραδεξάμενος ο λογισμός καί παλαίσας άπεπέμψατο το ενθύμημα· ή δέ συγκατάθεσις κρίνεται καί αιτιάται, καί ή πράξις κολάζεται.
Τό πώς όμως εκδηλώνεται αυτή ή «συγκατάθεση» πρέπει νά κρίνεται καί αξιολογείται κατά περίπτωση. "Ετσι, ερμηνεύοντας τον κανόνα 9 πάλι της συνόδου της Νεοκαισαρείας, πού επιβάλλει ισόβια αργία σε πρεσβύτερο, εάν ομολόγησε οτι ήταν προημαρτηκώς σώματι, παρατηρεί ό Ζωναράς, οτι αυτό ισχύει, αν ό κληρικός μέχρι μίξεως σαρκικής ελθη, καί οχι γιά άλλες ελαττωμένης σημασίας πράξεις. 'Αμαρτήματα γαρ τα ελάττω, τα προ της μίξεως δηλαδή, οίον την συγκατάθεσιν, το άψασθαι χειρί γυναικός, το μέχρι φιλήματος προελθεΐν, ή χειροθεσία λύει, (...).Στη συγκεκριμένη περίπτωση πού άφορα πράξεις προ της χειροτονίας όλες οί διάφορες προπαρασκευαστικές ενέργειες, ίσως ακόμη καί ή αρχή τελέσεως της πράξης (φίλημα) παραμένουν χωρίς συνέπειες. "Αν όμως οί ίδιες πράξεις έγιναν μετά τή χειροτονία, τότε αντιμετωπίζονται διαφορετικά. Σχετικός είναι ò κανόνας 70 τοϋ Μ. Βασιλείου: Διάκονος εν χείλεσιν μιανθείς καί μέχρι τούτου ήμαρτηκέναι όμολογήσας της λειτουργίας επισχεθήσεται, τοϋ δέ μετέχειν των αγιασμάτων μετά των διακόνων άξιωθήσεται. Τό δέ αυτό καί πρεσβύτερος. Ei δέ τι πλεϊον τούτου φωραθείη τις ήμαρτηκώς, εν οϊω αν ειη βαθμω καθαιρεθήσεται. Μολονότι δεν προκύπτει μέ απόλυτη σαφήνεια τό είδος τοϋ «μιάσματος», φρονούμε ότι εδώ νοείται απλό φίλημα καί όχι στοματικός έρωτας, όπως έχει υποστηριχθεί σε άλλες ερμηνείες . Επομένως, άν ή άποψη μας είναι ορθή, έχουμε στή συγκεκριμένη περίπτωση προπαρασκευαστικές πράξεις, πού δεν μένουν ατιμώρητες, όπως στον κανόνα 9 της Νεοκαισαρείας, πιθανότατα επειδή τελέσθηκαν μετά τή χειροτονία, οπότε ή υποχρέωση εγκράτειας ήταν κατά πολύ αυξημένη.
"Αλλο παράδειγμα γιά τήν αυτοτέλεια της αντιμετωπίσεως τών προπαρασκευαστικών πράξεων (στις όποιες συχνά τά διαχωριστικά όρια μέ τήν απόπειρα είναι τελείως ρευστά) έχουμε στο «Κανονικόν» σχετικά μέ τις γυναίκες, αν ή ερωτική προσέγγιση δέν έφθασε μέχρι συνουσίας: 'Αλλά καί τών γυναικών ή εις ασπασμούς ανδρός έλθοϋσα καί επαφάς, μη μέντοι διαφθαρεΐσα, τό της μαλακίας έπιτίμιον δέχεται. Άν ληφθεί υπόψη, ότι κατά τό κείμενο αυτό ή μέν πορνεία επισύρει έπιτίμιο διετίας, ενώ ό απλός αυνανισμός 40 ήμερων, εύκολα καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα, οτι ή μή τετελεσμένη πράξη, καί ως απόπειρα ακόμη, αντιμετωπίζεται ως ιδιώνυμο αδίκημα, εφόσον ανάμεσα στις ποινές της τετελεσμένης πράξης καί της απόπειρας δέν υπάρχει κανένας συσχετισμός.
Έκτος άπό τή μοιχεία καί τήν πορνεία λαμβάνουν οί κανόνες πρόνοια καί γιά τά υπόλοιπα γενετήσια εγκλήματα. Έτσι ή φθορά παρθένου τιμωρείται από τον κανόνα 67 των 'Αποστόλων αορίστως με αφορισμό, πού προσδιόρισε σέ 4 χρόνια ò Μ. Βασίλειος με τον κανόνα 22. Πολύ περισσότερο αποδοκιμάζεται ή φθορά, αν διενεργήθηκε σέ παρθένο ανηβη, δηλαδή πρίν από τα 12 χρόνια της (παιδοφθορία). Ή παιδοφθορία τον θήλεος, ήγουν κάτω από τους δώδεκα χρόνους, έχει χρόνους ιβ', κατά τον αγιον Ίωάννην τον Νηστευτήν. Ωστόσο, κατά τήν εκκλησιαστική νομολογία, ή γυναίκα μετά τή συμπλήρωση των έξι ετών κρίθηκε Ικανή προς συνουσία. Τήν πληροφορία αυτή παρέχει ό Θεόδωρος Βάλσαμων στην απόκριση του αριθ. 50: Είπε γαρ ή έν Κωνσταντινονπόλει αγία σύνοδος, τήν επταετή γυναίκα δεκτικήν έρωτος είναι, κάντενθεν και φθοράν υφίστασθαί, και τής πορνείας τοις λογισμοΐς άλίσκεσθαι.
Ή αρπαγή απειλείται με 3 χρόνια αφορισμό από τό Μ. Βασίλειο, μόνον αν έγινε χρήση βίας. Στο ϊδιο αδίκημα επανήλθε και ή Δ' Οικουμενική σύνοδος, αυξάνοντας τις ποινές. Οί αυτουργοί καί οί συνεργοί απειλούνται ως λαϊκοί μέν μέ ανάθεμα, ως κληρικοί δέ μέ καθαίρεση. 'Εξυπακούεται βεβαίως, ότι σέ περίπτωση συρροής, εϊτε πραγματικής, είτε κατ' ίδέαν, περισσότερων άπο τα παραπάνω εγκλήματα επιβάλλεται αυξημένη ποινή, όπως σαφώς προκύπτει από τον κανόνα 25 τής συνόδου τής 'Αγκύρας.
Τό πώς όμως εκδηλώνεται αυτή ή «συγκατάθεση» πρέπει νά κρίνεται καί αξιολογείται κατά περίπτωση. "Ετσι, ερμηνεύοντας τον κανόνα 9 πάλι της συνόδου της Νεοκαισαρείας, πού επιβάλλει ισόβια αργία σε πρεσβύτερο, εάν ομολόγησε οτι ήταν προημαρτηκώς σώματι, παρατηρεί ό Ζωναράς, οτι αυτό ισχύει, αν ό κληρικός μέχρι μίξεως σαρκικής ελθη, καί οχι γιά άλλες ελαττωμένης σημασίας πράξεις. 'Αμαρτήματα γαρ τα ελάττω, τα προ της μίξεως δηλαδή, οίον την συγκατάθεσιν, το άψασθαι χειρί γυναικός, το μέχρι φιλήματος προελθεΐν, ή χειροθεσία λύει, (...).Στη συγκεκριμένη περίπτωση πού άφορα πράξεις προ της χειροτονίας όλες οί διάφορες προπαρασκευαστικές ενέργειες, ίσως ακόμη καί ή αρχή τελέσεως της πράξης (φίλημα) παραμένουν χωρίς συνέπειες. "Αν όμως οί ίδιες πράξεις έγιναν μετά τή χειροτονία, τότε αντιμετωπίζονται διαφορετικά. Σχετικός είναι ò κανόνας 70 τοϋ Μ. Βασιλείου: Διάκονος εν χείλεσιν μιανθείς καί μέχρι τούτου ήμαρτηκέναι όμολογήσας της λειτουργίας επισχεθήσεται, τοϋ δέ μετέχειν των αγιασμάτων μετά των διακόνων άξιωθήσεται. Τό δέ αυτό καί πρεσβύτερος. Ei δέ τι πλεϊον τούτου φωραθείη τις ήμαρτηκώς, εν οϊω αν ειη βαθμω καθαιρεθήσεται. Μολονότι δεν προκύπτει μέ απόλυτη σαφήνεια τό είδος τοϋ «μιάσματος», φρονούμε ότι εδώ νοείται απλό φίλημα καί όχι στοματικός έρωτας, όπως έχει υποστηριχθεί σε άλλες ερμηνείες . Επομένως, άν ή άποψη μας είναι ορθή, έχουμε στή συγκεκριμένη περίπτωση προπαρασκευαστικές πράξεις, πού δεν μένουν ατιμώρητες, όπως στον κανόνα 9 της Νεοκαισαρείας, πιθανότατα επειδή τελέσθηκαν μετά τή χειροτονία, οπότε ή υποχρέωση εγκράτειας ήταν κατά πολύ αυξημένη.
"Αλλο παράδειγμα γιά τήν αυτοτέλεια της αντιμετωπίσεως τών προπαρασκευαστικών πράξεων (στις όποιες συχνά τά διαχωριστικά όρια μέ τήν απόπειρα είναι τελείως ρευστά) έχουμε στο «Κανονικόν» σχετικά μέ τις γυναίκες, αν ή ερωτική προσέγγιση δέν έφθασε μέχρι συνουσίας: 'Αλλά καί τών γυναικών ή εις ασπασμούς ανδρός έλθοϋσα καί επαφάς, μη μέντοι διαφθαρεΐσα, τό της μαλακίας έπιτίμιον δέχεται. Άν ληφθεί υπόψη, ότι κατά τό κείμενο αυτό ή μέν πορνεία επισύρει έπιτίμιο διετίας, ενώ ό απλός αυνανισμός 40 ήμερων, εύκολα καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα, οτι ή μή τετελεσμένη πράξη, καί ως απόπειρα ακόμη, αντιμετωπίζεται ως ιδιώνυμο αδίκημα, εφόσον ανάμεσα στις ποινές της τετελεσμένης πράξης καί της απόπειρας δέν υπάρχει κανένας συσχετισμός.
Έκτος άπό τή μοιχεία καί τήν πορνεία λαμβάνουν οί κανόνες πρόνοια καί γιά τά υπόλοιπα γενετήσια εγκλήματα. Έτσι ή φθορά παρθένου τιμωρείται από τον κανόνα 67 των 'Αποστόλων αορίστως με αφορισμό, πού προσδιόρισε σέ 4 χρόνια ò Μ. Βασίλειος με τον κανόνα 22. Πολύ περισσότερο αποδοκιμάζεται ή φθορά, αν διενεργήθηκε σέ παρθένο ανηβη, δηλαδή πρίν από τα 12 χρόνια της (παιδοφθορία). Ή παιδοφθορία τον θήλεος, ήγουν κάτω από τους δώδεκα χρόνους, έχει χρόνους ιβ', κατά τον αγιον Ίωάννην τον Νηστευτήν. Ωστόσο, κατά τήν εκκλησιαστική νομολογία, ή γυναίκα μετά τή συμπλήρωση των έξι ετών κρίθηκε Ικανή προς συνουσία. Τήν πληροφορία αυτή παρέχει ό Θεόδωρος Βάλσαμων στην απόκριση του αριθ. 50: Είπε γαρ ή έν Κωνσταντινονπόλει αγία σύνοδος, τήν επταετή γυναίκα δεκτικήν έρωτος είναι, κάντενθεν και φθοράν υφίστασθαί, και τής πορνείας τοις λογισμοΐς άλίσκεσθαι.
Ή αρπαγή απειλείται με 3 χρόνια αφορισμό από τό Μ. Βασίλειο, μόνον αν έγινε χρήση βίας. Στο ϊδιο αδίκημα επανήλθε και ή Δ' Οικουμενική σύνοδος, αυξάνοντας τις ποινές. Οί αυτουργοί καί οί συνεργοί απειλούνται ως λαϊκοί μέν μέ ανάθεμα, ως κληρικοί δέ μέ καθαίρεση. 'Εξυπακούεται βεβαίως, ότι σέ περίπτωση συρροής, εϊτε πραγματικής, είτε κατ' ίδέαν, περισσότερων άπο τα παραπάνω εγκλήματα επιβάλλεται αυξημένη ποινή, όπως σαφώς προκύπτει από τον κανόνα 25 τής συνόδου τής 'Αγκύρας.
Εκκλησιαστικό δίκαιο και ομοφυλοφιλία. Σε αντίθεση με το πολιτειακό δίκαιο, το εκκλησιαστικό δίκαιο καταδίκαζε και το τζιβιτζιλίκιον.

ΚΡΥΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Οί ομοφυλοφιλικές σχέσεις, έντονα κατακρινόμενες καί στην Π. Διαθήκη (Λευιτ. 18.22 καί 20.13),79 προκάλεσαν από ενωρίς τήν αποδοκιμασία τής Εκκλησίας, καί μάλιστα μέ ρητή αναφορά καί στα δύο φύλα, ένώ, όπως είδαμε, ή γυναικεία ομοφυλοφιλία δέν προκάλεσε τήν προσοχή τοϋ κοσμικού νομοθέτη. Πάντως οι Πατέρες του 4ου αιώνα ασχολήθηκαν στους κανόνες τους με τήν ανδρική μόνον ομοφυλοφιλία, πού κατέταξαν στα βαρύτατα αμαρτήματα και εξομοίωσαν από πλευράς ποινής μέ τή μοιχεία. Οι μακροχρόνιοι αφορισμοί πού προβλέπονταν από τους κανόνες εκείνους αντικαταστάθηκαν στίς συλλογές έπιτιμίων μέ 3 χρόνια αποκλεισμό άπό τή Θεία Κοινωνία, συνοδευόμενο άπό αυστηρή νηστεία καί πολλές γονυκλισίες. Παράλληλα προχωρεί ή εξομολογητική φιλολογία σέ πολλές διακρίσεις, πού διαφοροποιούν τό βαθμό ευθύνης, όπως π.χ. ό ενεργητικός ή παθητικός ρόλος τού υπαιτίου ή ανάληψη καί των δύο ρόλων εναλλάξ, ή άνηλικότητα, ή ύπαρξη στενής συγγένειας (αδελφοί) μεταξύ των δραστών (οπότε έχουμε συρροή μέ αιμομιξία), συμμετοχή ευνούχων κ.λπ. Μολονότι δεν γίνεται καμία επιφύλαξη στίς παραπάνω διατάξεις, πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο, κατ' εφαρμογή πάγιας αρχής τού κανονικού δικαίου ( βλ. καν. 49 Βασιλείου για τό ανεύθυνο της δούλης πού βιάσθηκε από τον κύριο της ), ότι αν οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις υπήρξαν τό αποτέλεσμα ασκήσεως βίας, τό θύμα δέν φέρει ευθύνη. Φαίνεται, οτι οι ομοφυλοφιλικοί βιασμοί δέν ήταν κάτι τό ασυνήθιστο, ιδίως σέ βάρος δούλων. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει άπό τήν Όμιλία 1 κεφ. 2 τοϋ 'Ιωάννου Χρυσοστόμου στην Προς Φιλήμονα επιστολή: Πολλοί πολλούς οίκέτας ήνάγκασαν, καί παΐδας οί μέν εις γάμους ήλκυσαν μή βουλομένους, οί δέ υπηρετήσασθαι διακονίαις ατόποις, καί ερωτι μιαρω, καί άρπαγαΐς καί πλεονεξίαις καί βίαις (PG 62, στήλ. 706).
Εκκλησιαστικό δίκαιο και κτηνοβασία
ΚΡΥΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Αναφέρθηκε ήδη, οτι ή κτηνοβασία δέν αποτελούσε ποινικώς αξιόλογη πράξη στο πολιτειακό δίκαιο μέχρι καί τον 5ο αιώνα, καί ότι οι πρώτες σχετικές διατάξεις διατυπώθηκαν υπό τήν επίδραση τού δικαίου της 'Εκκλησίας. Έκτος άπό τίς απαγορεύσεις στην Πεντάτευχο (Έξοδ. 22.16 καί Λευιτ. 20.15-16), πού, όπως καί άλλοι κανόνες δικαίου της ίδιας προελεύσεως, κάνουν τήν εμφάνιση τους καί σέ συλλεκτικά έργα στο πλαίσιο της Appendix Eclogae τον 8ο αιώνα, η πρώτη ρητή καταδίκη της κτηνοβασίας απαντά στους κανόνες 16 καί 17 της συνόδου της 'Αγκύρας. Είναι άξιο προσοχής, οτι ή σύνοδος αύτη πού ανήκει στις παλαιότερες της' Ανατολής (περίπου ετ. 314) και ασχολήθηκε κυρίως με θέματα δογματικά, έκρινε σκόπιμο να αντιμετωπίσει και ζητήματα γενετήσιας συμπεριφοράς - κάτι πού μαρτυρεί τήν έκταση τοϋ προβλήματος. Αυτό, άλλωστε, φαίνεται και από τις λεπτομέρειες στή ρύθμιση: "Οσοι υποπέσουν στο αμάρτημα αυτό και δεν έχουν συμπληρώσει τα 20 χρόνια τους, μένουν 20 χρόνια άκοινώνητοι. "Αν, αντίθετα, έχουν περάσει αύτη τήν ηλικία και έχουν γυναίκα (πράγμα πού δείχνει, οτι οι κανόνες απευθύνονταν μόνον στους άνδρες, ενώ οι παλαιοδιαθηκικές διατάξεις αφορούσαν καί τις γυναίκες) αξιώνονται της κοινωνίας ύστερα από 30 χρόνια. Τέλος, όσοι είναι ανω τών 50 ετών, κοινωνούν μόνο στην επιθανάτια κλίνη.
Οί ασυνήθιστα αυστηρές για τήν εποχή εκείνη ποινές μειώθηκαν άπό τό Μ. Βασίλειο καί το Γρηγόριο Νύσσης. Λόγω της εξομοιώσεως με τή μοιχεία επέσυρε ή πράξη κατά μέν τον πρώτο 15 χρόνια άκοινωνησίας, κατά δε τό δεύτερο 18.
'Αλλά καί αυτές οί ποινές υπέστησαν στην πράξη σημαντική μείωση, πού απεικονίζεται σέ μερικούς εξομολογητικούς νομοκάνονες. Συγκεκριμένα στο «Κανονάριον» τού (Ψευδο-)Νηστευτή, όπου μάλιστα γίνεται διάκριση μεταξύ κτηνοβασίας καί πτηνοβασίας καί εξετάζεται επίσης τό ενδεχόμενο συνευρέσεως μέ αρσενικό ζώο (συρροή ομοφυλοφιλίας καί κτηνοβασίας), προβλέπεται έπιτίμιο άκοινωνησίας δύο ετών. Αυτό όμως δεν σημαίνει καί τήν πλήρη απουσία από τά κείμενα της εξομολογητικής γραμματείας τών παλαιότερων αυστηρών ποινών, τόσο γιά τό αδίκημα αυτό οσο καί για τά προηγούμενα. π.χ. Ό άρσενοκοίτης χρόνους ιε' μή κοινωνήση, κατά τον ξβ' κανόνα τοϋ μεγάλου Βασιλείου. Ομοίως καί ό ζωοφθόρος, χρόνους ιε'', κατά τον ξγ'κανόνα τοϋ αύτοϋ αγίου Βασιλείου. 'Ομοίως καί ό κτηνοβάτης, χρόνους ιε ', κατά τον αυτόν κανόνα τοϋ αύτοϋ αγίου.

'Αλλά καί αυτές οί ποινές υπέστησαν στην πράξη σημαντική μείωση, πού απεικονίζεται σέ μερικούς εξομολογητικούς νομοκάνονες. Συγκεκριμένα στο «Κανονάριον» τού (Ψευδο-)Νηστευτή, όπου μάλιστα γίνεται διάκριση μεταξύ κτηνοβασίας καί πτηνοβασίας καί εξετάζεται επίσης τό ενδεχόμενο συνευρέσεως μέ αρσενικό ζώο (συρροή ομοφυλοφιλίας καί κτηνοβασίας), προβλέπεται έπιτίμιο άκοινωνησίας δύο ετών. Αυτό όμως δεν σημαίνει καί τήν πλήρη απουσία από τά κείμενα της εξομολογητικής γραμματείας τών παλαιότερων αυστηρών ποινών, τόσο γιά τό αδίκημα αυτό οσο καί για τά προηγούμενα. π.χ. Ό άρσενοκοίτης χρόνους ιε' μή κοινωνήση, κατά τον ξβ' κανόνα τοϋ μεγάλου Βασιλείου. Ομοίως καί ό ζωοφθόρος, χρόνους ιε'', κατά τον ξγ'κανόνα τοϋ αύτοϋ αγίου Βασιλείου. 'Ομοίως καί ό κτηνοβάτης, χρόνους ιε ', κατά τον αυτόν κανόνα τοϋ αύτοϋ αγίου.
Εκκλησιαστικό δίκαιο και αυνανισμός. ( Το πολιτειακό δίκαιο δεν το ένοιαζε πόσο μαλάκας είσαι .
.gif)

ΚΡΥΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Στις πράξεις πού εξετάσθηκαν μέχρις εδώ συνέπλευσαν - κατ' αρχήν τουλάχιστον - ώς προς τα βασικά πλαίσια της αντικειμενικής υποστάσεως το κοσμικό και το κανονικό δίκαιο. Το τελευταίο όμως προχώρησε αρκετά περισσότερο, προσδίνοντας το χαρακτήρα εκκλησιαστικού αδικήματος καί σε άλλες μορφές γενετήσιας Ικανοποιήσεως. Τέτοια περίπτωση είναι κατ' εξοχήν ο αυνανισμός. Το θέμα αυτό δέν θίγεται σέ κανέναν από τους κανόνες τών συνόδων ή των Πατέρων, άλλα πρωτοεμφανίζεται στην εξομολογητική φιλολογία. Σ' αυτό συνετέλεσαν πιθανώς οί ερμηνείες στον κανόνα 4 τοΰ Διονυσίου 'Αλεξανδρείας καί στην επιστολή τοϋ 'Αγίου 'Αθανασίου προς Άμμοϋν μονάζοντα, που έχουν ώς αντικείμενο το άν προκαλεί έπιτίμια ή «άπροαίρετος νυκτερινή ρύσις». Ή άποψη καί τών δύο Πατέρων είναι, ότι πρόκειται γιά μία φυσική έκκριση πού δέν δημιουργεί ευθύνη. Ώς εϊ τις εθέλοι ποιεϊσθαι έγκλημα και τάς δια ρινών έκπεμπομένας μύξας καί τά διά στόματος πτύσματα, γράφει ό 'Αθανάσιος. 'Επειδή ομως ό Διονύσιος αφήνει έναν υπαινιγμό ευθύνης, κάνοντας αναφορά στή συνείδηση τοϋ προσώπου, πού εκφράζει σαφέστερα ό Τιμόθεος 'Αλεξανδρείας στην αναλόγου περιεχομένου απόκριση του αριθ. 12, έγινε στην ερμηνεία τών κανόνων ή διάκριση, ότι άν μεν τό συμβάν ήταν απολύτως τυχαίο, τότε δέν μπορεί νά κατακριθεϊ. Άν, αντιθέτως, προκλήθηκε άπό πολυφαγία ή πολυποσία ή - ακόμα χειρότερα - από νοητικές διεργασίες τοϋ προσώπου (επιθυμίες κ.λπ.), τότε το γεγονός δέν είναι άκατάκριτο. Πολύ περισσότερο, βεβαίως, άν προηγήθηκε κάποια επιτόπια μηχανική ενέργεια.
Σαφής είναι ό συσχετισμός πού κάνει ό Βάλσαμων, ερμηνεύοντας τον κανόνα τοΰ Μ. 'Αθανασίου: Ει δέ οϋτω κολάζεται ή άπό σνγκαταθέσεως διά νυκτερινής φαντασίας εκροή τοϋ σπέρματος, πολλω πλέον ή διά μαλακίας έκκριση έπιτιμηθήσεται ϋπαρ καί ουκ έξ όνειρώξεως γινομένη.
"Οπως εΐναι φυσικό, οί πράξεις αυτές ταίριαζαν μόνο σέ άνδρες αυτουργούς. Στα εξομολογητικά εγχειρίδια ομως καί στις συλλογές έπιτιμίων κάλυψαν οί σχετικές προβλέψεις ευθύς άπό τήν αρχή καί τά δύο φύλα. 'Επειδή θεωρήθηκε ήσσονος σημασίας αμάρτημα, ή βασική ποινή ήταν 40θήμερος αποκλεισμός από τή Θεία Κοινωνία με ξηροφαγία καΐ μετάνοιες (και για τα δύο φύλα). : Και οσαις γυναίκες (...) μαλακισθοϋν άταίς τους, το της μαλακίας έπιτίμιον δέξονται· μαλακίζονται δέ και αϋταϊς, ώσπερ και οί άνδρες. Πρβλ. και το κεφάλαιο «περί γυναικών» στο «Κανονάριον», οπού τονίζεται οτι το αμάρτημα διαπράττουν και αύται αϊ παρθενεύουσαι και όλως μη είδνίαι πεΐραν ανδρός τήν οίανοϋν (Suvorov, ο.π. σελ. 407). Στο ίδιο όμως κείμενο επισημαίνεται, οτι μέ τήν πράξη αυτή μπορεί νά επέλθει απώλεια της παρθενίας , πράγμα πού προφανώς επιδρά στην επιμέτρηση της ποινής. Ή ποινή αυτή όμως μπορούσε κατά τις περιστάσεις νά αυξηθεί σημαντικά, όπως π.χ. σέ 80 μέρες, αν ή πράξη γινόταν από δύο πρόσωπα αμοιβαίως,
ή σέ ένα χρόνο αργία, αν διαπράχθηκε από κληρικό. Βλ. το κεφάλαιο «περί μαλακίας» στο «Κανονικόν»: Ό μαλακίαν διαπραξάμενος τεσσαράκοντα ημέρας έπιτιμάται, ξηροφαγία διαιτώμενος, και μετανοίας έκαστης ποιών εκατόν. Ή δέ εις αλλήλους μίξις, οία διπλήν εργαζομένη τήν μαλακίαν, μέχρις ογδοήκοντα ημερών το δηλωθέν έπιτίμιον δέχεται . Πρβλ. καί το σχετικό χωρίο από το «Κανονάριον»: Ή γαρ μαλακία δύο έχει τάς διαφοράς, ή δια της Ιδίας χειρός, ή διά της τοϋ έτερον γινομένη χειρός
, ώς άρτίως οί άρχοντες ελεεινούς ποιοϋσιν εαυτούς, ώς καί έτερους άπολλύοντες τους έξ αυτών μανθάνοντας το τοιούτον μϋσος . Επιβαρυντική περίπτωση αποτελεί ή επίτευξη τοϋ επιδιωκόμενου αποτελέσματος (εκσπερμάτωση) μέ προστριβή στο σώμα τοϋ ερωτικού συντρόφου, πράγμα πού ανεβάζει το έπιτίμιο στα δύο χρόνια. Ο συνδυασμός αυτός προβλέπεται από το «Κανονάριον»: (...) "Οτι γινώσκειν δει ώς εστίν αμαρτία έτερα μείζων μεν μαλακίας, μικρότερα δέ άρσενοκοιτίας, ήτις άπο δύο άνδρων άνευ θηλείας εν τοις μηροΐς γίνεται, ή καί παρά γυναικών οτι ούτος άκοινώνητος έστω χρόνους δύο μετανοών γνησίως .

"Οπως εΐναι φυσικό, οί πράξεις αυτές ταίριαζαν μόνο σέ άνδρες αυτουργούς. Στα εξομολογητικά εγχειρίδια ομως καί στις συλλογές έπιτιμίων κάλυψαν οί σχετικές προβλέψεις ευθύς άπό τήν αρχή καί τά δύο φύλα. 'Επειδή θεωρήθηκε ήσσονος σημασίας αμάρτημα, ή βασική ποινή ήταν 40θήμερος αποκλεισμός από τή Θεία Κοινωνία με ξηροφαγία καΐ μετάνοιες (και για τα δύο φύλα). : Και οσαις γυναίκες (...) μαλακισθοϋν άταίς τους, το της μαλακίας έπιτίμιον δέξονται· μαλακίζονται δέ και αϋταϊς, ώσπερ και οί άνδρες. Πρβλ. και το κεφάλαιο «περί γυναικών» στο «Κανονάριον», οπού τονίζεται οτι το αμάρτημα διαπράττουν και αύται αϊ παρθενεύουσαι και όλως μη είδνίαι πεΐραν ανδρός τήν οίανοϋν (Suvorov, ο.π. σελ. 407). Στο ίδιο όμως κείμενο επισημαίνεται, οτι μέ τήν πράξη αυτή μπορεί νά επέλθει απώλεια της παρθενίας , πράγμα πού προφανώς επιδρά στην επιμέτρηση της ποινής. Ή ποινή αυτή όμως μπορούσε κατά τις περιστάσεις νά αυξηθεί σημαντικά, όπως π.χ. σέ 80 μέρες, αν ή πράξη γινόταν από δύο πρόσωπα αμοιβαίως,


Εκκλησιαστικό δίκαιο και ονείρωξη.
ΚΡΥΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΜΦΑΝΙΣΗ
"Οπως αναφέρθηκε πιο πάνω, και ή απλή όνείρωξη, ή γενικά ή εκροή σπέρματος επισύρει κάποια μικρά έπιτίμια, άν μπορεί νά αποδειχθεί αιτιώδης συνάφεια μέ μία έπίμεμπτη ενέργεια τοϋ προσώπου, σέ καμία όμως περίπτωση, άν οφείλεται σέ νόσο. . Αιτιολογώντας τήν κατά τις περιστάσεις ευθύνη, γράφει ό 'Ιωάννης Ζωναράς στον Λόγο προς τους τήν φυσικήν της γονής έκροήν μίασμα ηγουμένους : (...) τί δ' αν ειπης περί τών όνειρασθέντων και μέχρις εκροής πεφθακότων τοϋ σπέρματος; (...) Ει μεν ό τοΰτο παθών, προϋποκειμένην είχεν έμπάθειαν, καν τοις λογισμοΐς έπιθυμίαν έτρεφε γυναικός, (...) ούδ' αυτός κρινώ τον τοιούτον άναίτιον αυτός γάρ έαυτώ τοϋ πάθους εστίν αίτιώτατος, καί μεμόλυνται ου τό σώμα, δια τήν έκκρισιν τήν σπερματικής, (...) αλλά τον λογισμόν δια τήν συγκατάθεσιν της επιθυμίας τής σαρκικής.
Θα συνεχίσω με νεκροφιλία κ.α.