Παρατηρητήριο ελληνικής οικονομίας

[Προέλλην]

Στα επίπεδα του 2009 μειώνεται το δημόσιο χρέος

Στα επίπεδα του 2009, ήτοι πριν από τη 10ετή κρίση, θα μειωθεί το 2026 το δημόσιο χρέος. Καθώς, σύμφωνα με το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, αυτό θα διαμορφωθεί το επόμενο έτος σε 359 δισ. ευρώ ή 137,6% του ΑΕΠ (μείωση κατά 7,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2025), όταν ήταν 147,8% του ΑΕΠ το 2010, που η χώρα έλαβε το πρώτο πακέτο διάσωσης.

Εξέλιξη, η οποία οφείλεται εν πολλοίς και στο γεγονός ότι τον Δεκέμβριο εφέτος αναμένεται να υλοποιηθεί νέα πρόωρη αποπληρωμή των ευρωπαϊκών δανείων του GLF, τα οποία έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο, με την αναλογική αποπληρωμή δανείων που λήγουν κατά τα έτη 2033- 2041, συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ.

Έχουν προηγηθεί οι αποπληρωμές δανείων ύψους 7,935 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο 2024, άλλων 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο 2023 και 2,645 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο 2022. Πρόκειται για δάνεια του πρώτου μνημονίου, τα οποία συνιστούν το μεγαλύτερο βάρος στο χαρτοφυλάκιο του χρέους.

Κύριος στόχος η αποπληρωμή των δανείων

Τώρα, κύριος στόχος είναι η αποπληρωμή των εν λόγω διμερών δανείων μία δεκαετία νωρίτερα από την τελική ημερομηνία λήξης τους, ήτοι το αργότερο έως το 2031, ούτως ώστε το δημόσιο χρέος να μειωθεί τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επιζητεί να αξιοποιήσει την τρέχουσα δημοσιονομική σταθερότητα και τις ευνοϊκές συνθήκες στις αγορές. Και να στείλει σήμα ότι η χώρα δεν επιδιώκει απλώς να καλύψει τις υποχρεώσεις της, αλλά να ανακτήσει πλήρη αυτονομία και αξιοπιστία, δημιουργώντας προϋποθέσεις για χαμηλότερο κόστος δανεισμού στο μέλλον.

Άμεσα οφέλη

Όπως αναφέρουν αξιωματούχοι του υπουργείου, η πρόωρη αποπληρωμή έχει πολλαπλά οφέλη:

Μείωση του κόστους των τόκων και περιορισμό της δαπάνης εξυπηρέτησης του χρέους.

Ενίσχυση της αξιοπιστίας, καθώς οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης θα λάβουν το μήνυμα ότι η χώρα διαχειρίζεται ενεργητικά το χρέος της και όχι απλώς μέσω επιμηκύνσεων.
Περιορισμός κινδύνων αναχρηματοδότησης και μείωση της έκθεσης σε πιθανές μελλοντικές αναταράξεις διεθνώς.

Δημιουργία δημοσιονομικού χώρου, λόγω της μείωσης των δαπανών για τόκους.

Εν κατακλείδι, με βάση το σχέδιο του υπουργείου, η προοπτική είναι να υποχωρήσει το δημόσιο χρέος κάτω από το 100% του ΑΕΠ έως το 2035. Με τις προβλέψεις του ΔΝΤ να συγκλίνουν ότι το 2030 η Ελλάδα θα έχει χρέος στο 125% του ΑΕΠ- χαμηλότερο ποσοστό από την Ιταλία- γεγονός το οποίο, όπως επισημαίνουν οι παράγοντες του υπουργείου, αποτυπώνει την πρόοδο στην εξυγίανση των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας.

https://www.cnn.gr/oikonomia/anaptyxi/s ... mesa-ofeli

[Προέλλην]

Σε ακίνητα το 70% της περιουσίας των ελληνικών νοικοκυριών

Σταθερή αξία αποτελούν για τα ελληνικά νοικοκυριά οι τοποθετήσεις σε ακίνητα, που αντιπροσωπεύουν το 70% της συνολικής περιουσίας τους, με την αξία τους να υπολογίζεται κοντά στα 500-600 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, όπου κατά μέσον όρο τοποθετούν το 45% των περιουσιακών τους στοιχείων σε ακίνητα, προκρίνοντας τις τοποθετήσεις σε συνταξιοδοτικά προγράμματα, χρηματοοικονομικά προϊόντα και ομόλογα, στα οποία τοποθετούν το 37% των περιουσιακών τους στοιχείων.

Αντίστροφη είναι η κατάσταση στη χώρα μας, με τα νοικοκυριά να προκρίνουν ως δεύτερη επενδυτική επιλογή τις καταθέσεις, που αντιπροσωπεύουν το 20% της συνολικής περιουσίας τους (150 δισ. ευρώ με βάση τα τελευταία στοιχεία Αυγούστου 2025), έναντι μέσου όρου 15% στην Ευρωζώνη.

Σε συνταξιοδοτικά προγράμματα έχουν τοποθετήσει μόλις το 5% της περιουσίας τους (έναντι μέσου όρου 25% στην Ευρωζώνη) και άλλο ένα 5% είναι τοποθετημένο σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, έναντι 12% στην Ευρωζώνη (10% σε μετοχικούς τίτλους και αμοιβαία κεφάλαια και το 2% σε ομόλογα). Ακόμα και σε χώρες με υψηλά ποσοστά τοποθετήσεων σε ακίνητα, όπως η Ιταλία, το 20% των περιουσιακών στοιχείων των πολιτών είναι τοποθετημένο σε συνταξιοδοτικά και χρηματοοικονομικά προϊόντα, ενώ σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία τα ποσοστά αποταμίευσης σε συνταξιοδοτικά και χρηματοοικονομικά προϊόντα φτάνουν το 45%-50%.

Ο «συντηρητισμός» των Ελλήνων στις επενδυτικές επιλογές τους δεν εξαντλείται μόνο στα ακίνητα. Αφορά εξίσου και τις τοποθετήσεις σε ρευστά διαθέσιμα, αφού σύμφωνα με τις αναλύσεις των τομέων διαχείρισης περιουσίας των τραπεζών, τα ελληνικά νοικοκυριά διατηρούν πάνω από το 60% του χρηματοοικονομικού πλούτου τους σε μετρητά, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια των καταθέσεων στη χώρα μας είναι από τα χαμηλότερα σε σύγκριση με τα επιτόκια άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Το ποσοστό μεταξύ των ενηλίκων που έχουν στην κατοχή τους επενδυτικά προϊόντα είναι λιγότερο από 10%. Μετοχές έχει το 8% των ενηλίκων, επενδυτικό λογαριασμό το 5% και αμοιβαία κεφάλαια μόλις το 2%, ενώ το 3% έχει ομόλογα και περίπου το 1% έχει ομόλογα ή έντοκα γραμμάτια του ελληνικού ∆ημοσίου.

Η εικόνα αυτή κατατάσσει την Ελλάδα σε μια από τις χαμηλότερες θέσεις στην ευρωπαϊκή αγορά των υπό διαχείριση κεφαλαίων –στη 16η θέση μεταξύ 21 χωρών–, με υπό διαχείριση κεφάλαια μόλις 22 δισ. ευρώ, έναντι 44 δισ. ευρώ που έχει η Πορτογαλία (κατατάσσεται στη 14η θέση), 506 δισ. ευρώ που έχει η Ισπανία (κατατάσσεται στην 7η θέση), ενώ πολλαπλάσια είναι τα υπό διαχείριση κεφάλαια αγορών όπως η Ιταλία, που φθάνει το 1,5 τρισ. ευρώ, και η Γαλλία, που ξεπερνάει τα 4,8 τρισ. ευρώ.

Στελέχη της αγοράς του asset management αποδίδουν τον χαμηλό βαθμό κατοχής επενδυτικών προϊόντων στο χαμηλό επίπεδο χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού, με το 44% των ενηλίκων να δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πώς να αποταμιεύει ή να επενδύει μακροπρόθεσμα, ενώ λιγότεροι από τους μισούς ενηλίκους κατανοούν την έννοια της διαφοροποίησης του κινδύνου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών, σημαντικό ποσοστό των ενηλίκων επιδεικνύει στάση βραχυπρόθεσμου ορίζοντα, με περισσότερους από τους μισούς (55%) να πιστεύουν ότι τα χρήματα υπάρχουν για να ξοδεύονται, το 37% να έχει την τάση να ζει για το σήμερα και να αδιαφορεί για το αύριο και το 29% να θεωρεί ότι είναι πιο ικανοποιητικό να ξοδεύει χρήματα παρά να τα αποταμιεύει για το μέλλον.

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς διαχείρισης περιουσίας, η αξία των τοποθετήσεων σε ακίνητα ενισχύεται από τη σταθερή άνοδο των τιμών τα τελευταία χρόνια, αλλά η δημιουργία αυτής της υπεραξίας αποτελεί αντικίνητρο για μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού, που έχει μάλιστα μεγαλύτερη ανάγκη αποταμίευσης. Οπως εξηγούν, εξαιτίας της ανόδου των τιμών των ακινήτων, η αγορά με τη μορφή επένδυσης είναι πλέον απαγορευτική για έναν σημαντικό αριθμό νοικοκυριών, που δεν διαθέτουν το κεφάλαιο για μια τέτοια κίνηση, αναδεικνύοντας τη σημασία που έχει η αποταμίευση σε χρηματοοικονομικά μέσα, ειδικά για τα νοικοκυριά με μικρά ή μεσαία εισοδήματα. Σε αντίθεση με την αγορά ακινήτου που απαιτεί σημαντικά κεφάλαια, «η επένδυση σε αμοιβαία κεφάλαια, ασφαλιστικά προϊόντα ή σε συνδυασμούς καταθετικών και επενδυτικών λογαριασμών απαιτεί μικρά ποσά και μπορεί να εξασφαλίσει ένα συμπληρωματικό εισόδημα σε βάθος χρόνου», ενισχύοντας το επίπεδο της αποταμίευσης, που παραμένει αρνητικό και είναι το χαμηλότερο στην Ευρωζώνη, καταγράφοντας μείωση 3,6% το πρώτο τρίμηνο του 2025.

https://www.moneyreview.gr/business-and ... oikokyrion

Mα γιατί ανεβαίνουν τα ενοίκια;

[Προέλλην]

Σε προ μνημονίων εποχή επιστρέφει φέτος το χρέος

Στο επίπεδο του 2009 εκτιμάται ότι επανήλθε το ελληνικό χρέος, υποχωρώντας στο 145,4% του ΑΕΠ φέτος και περαιτέρω το 2026, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή. Πρόκειται για μεγάλη μείωση από το επίπεδο του 210% που είχε αγγίξει το 2020 και είναι ελαφρώς χαμηλότερο από το επίπεδο του 147,8% που καταγράφηκε το 2010, όταν η χώρα πήρε το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg, τα στοιχεία αυτά σηματοδοτούν ένα ακόμη ορόσημο στην αποκατάσταση της Ελλάδας ως δανειολήπτη. Η χώρα έχει ήδη καταφέρει να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, έχει αποπληρώσει πρόωρα τα δάνεια του ΔΝΤ και σκοπεύει να κάνει το ίδιο με μέρος των δανείων διάσωσης από τις ευρωπαϊκές χώρες. Ως αποτέλεσμα, το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει ότι το χρέος θα υποχωρήσει στο 137,6% το 2026.

Οπως τονίζει το Bloomberg, τέτοιου είδους εξελίξεις είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτες δεδομένου του χάους στη Γαλλία, η οποία ήταν ανάμεσα στις μεγαλύτερες αρωγούς στην ελληνική κρίση και τώρα βιώνει τις δικές της οικονομικές αναταραχές. Σημειώνεται ότι τα προβλήματα επιδεινώθηκαν σήμερα, καθώς ο Γάλλος πρωθυπουργός Sebastien Lecornu παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά, οδηγώντας το κόστος δανεισμού της χώρας σε σύγκριση με το γερμανικό χρέος στο υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη του 2024.

Η Ελλάδα έχει βελτιώσει δραματικά το προφίλ του χρέους της, υπερβαίνοντας επανειλημμένως τους δημοσιονομικούς στόχους, σημειώνει το Bloomberg. Αντίστοιχη πορεία αναμένεται να ακολουθήσει και το 2025 για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά και τώρα αναμένει δημοσιονομικό πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ έναντι του αρχικού στόχου για έλλειμμα 0,6. Για το επόμενο έτος, το σχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει έλλειμμα 0,1%.

Τα δημοσιονομικά επιτεύγματα της χώρας έρχονται σε αντίθεση όχι μόνο με τη Γαλλία, αλλά και με μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Το 2024, η Ελλάδα ήταν μία από τις έξι μόνο χώρες της ΕΕ που κατέγραψαν πλεόνασμα στον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με το Bloomberg, χάρη στα υψηλότερα έσοδα από το προσδοκώμενο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε μια σειρά φορολογικών ελαφρύνσεων και άλλων μέτρων δημοσιονομικής ελάφρυνσης, με στόχο να περιοριστεί ο αντίκτυπος της αύξησης του κόστους ζωής, η οποία παραμένει το σημαντικότερο πρόβλημα για τους πολίτες, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,2% το 2025, ελαφρώς βραδύτερα από το αρχικά προσδοκώμενο, αλλά και ταχύτερα από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Για το 2026 προβλέπεται ανάπτυξη 2,4%.

Η ελληνική κυβέρνηση, σημειώνει το Bloomberg, έχει εστιάσει στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων για την τόνωση της οικονομίας και τη μείωση της ανεργίας. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται:

- Αύξηση 5,7% στις επενδύσεις το 2025 και 10,2% το 2026
- Πτώση της ανεργίας στο 8,6% το 2026 από 9,1% φέτος
- Επιβράδυνση πληθωρισμού στο 2,2% το 2026 από 2,6% φέτος
- Πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,6% του ΑΕΠ το 2025 και στο 2,8% το 2026
- Το ελληνικό ΑΕΠ σχεδόν στα 261 εκατ. ευρώ το 2026

https://www.moneyreview.gr/business-and ... -to-chreos

[Προέλλην]

Μειώνονται τα μετρητά, αυξάνονται τα δημόσια έσοδα

Στην αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών κατά 3 δισ. ευρώ στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024 οδήγησαν τα μέτρα που ελήφθησαν το προηγούμενο έτος.

Συγκεκριμένα, σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS και η επέκταση των POS στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας το δεύτερο εξάμηνο του 2024 φέρνουν στην επιφάνεια αδήλωτα εισοδήματα καθώς και αυξημένα έσοδα από τον ΦΠΑ.

https://www.moneyreview.gr/business-and ... osia-esoda

[Προέλλην]

Πρόωρη αποπληρωμή 5,29 δισ. ευρώ – Σβήνει ένα ακόμη κομμάτι του μνημονιακού χρέους της χώρας

Με την κίνηση αυτή η κυβέρνηση εξοικονομεί 150 εκατ. ευρώ από τόκους σε βάθος 12ετίας

Η Ελλάδα σβήνει ένα ακόμη μεγάλο κομμάτι του μνημονιακού χρέους της. Μέσα στον Δεκέμβριο ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) προχωρά στην πρόωρη αποπληρωμή 5,29 δισ. ευρώ από τα δάνεια του πρώτου μνημονίου, μειώνοντας άμεσα το χρέος κατά 2,2% του ΑΕΠ και εξοικονομώντας 150 εκατ. ευρώ από τόκους σε βάθος 12ετίας. Η νέα αυτή κίνηση εντάσσεται στη στρατηγική της κυβέρνησης για επιθετική μείωση του δημοσίου χρέους, αξιοποιώντας την καλή πορεία των εσόδων και τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα.

Στόχος είναι έως το 2031 να έχει εξοφληθεί πλήρως το σύνολο των ακριβών διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου, δέκα χρόνια πριν από την κανονική τους λήξη.

Η αποπληρωμή αφορά τα δάνεια του μηχανισμού GLF (Greek Loan Facility), που είχε συνάψει το Ελληνικό Δημόσιο με τις χώρες της Ευρωζώνης το 2010, συνολικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ. Από αυτά, η χώρα έχει ήδη πληρώσει 21,3 δισ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό των 31,6 δισ. ευρώ θα αποπληρωθεί σταδιακά έως το 2031. Ουσιαστικά, λοιπόν, η Ελλάδα κλείνει τον κύκλο του πρώτου μνημονίου δέκα χρόνια νωρίτερα, με το κόστος των συγκεκριμένων δανείων να ξεπερνά πλέον το 3%, έναντι μέσου κόστους 1,73% για το σύνολο του χρέους. Η αποπληρωμή τους μειώνει το ρίσκο επιτοκίου, εξοικονομεί τόκους και βελτιώνει το προφίλ του ελληνικού χρέους.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2026, το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα υποχωρήσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ, για πρώτη φορά μετά το 2010, και συγκεκριμένα στο 137,6% του ΑΕΠ το 2026, έναντι 145,4% φέτος. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση που έχει σημειωθεί ποτέ μέσα σε μία πενταετία. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί και το τέλος μιας εποχής, καθώς για πρώτη φορά έπειτα από 15 χρόνια η Ελλάδα παύει να είναι η πιο χρεωμένη χώρα της Ευρωζώνης.

Μάλιστα, η πρόωρη αποπληρωμή των δανείων δεν επηρεάζει αρνητικά τη ρευστότητα του Δημοσίου. Τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας ανέρχονταν χθες στα 44,8 δισ. ευρώ, ενώ ακόμη και μετά την πληρωμή των 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο δεν πρόκειται να πέσουν κάτω από τα 35-36 δισ. ευρώ. Πρόκειται για περίπου το ίδιο ύψος αποθεματικών που είχε παραλάβει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019 από τον ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που αποδεικνύει ότι η στρατηγική πρόωρων αποπληρωμών δεν υπονομεύει το λεγόμενο «μαξιλάρι ασφαλείας» της χώρας. Αντιθέτως, η Ελλάδα παραμένει από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που διατηρούν ικανό απόθεμα ρευστότητας για να καλύπτουν άνετα τις χρηματοδοτικές τους ανάγκες ακόμη και σε περίπτωση διεθνούς αναταραχής.

Και το 2026

Η πολιτική του ΟΔΔΗΧ προβλέπει ότι οι πρόωρες πληρωμές θα συνεχιστούν και το 2026, εφόσον οι συνθήκες στις αγορές παραμείνουν ευνοϊκές. Οπως αναφέρεται στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού, «στόχος είναι η αποπληρωμή των διμερών δανείων μία δεκαετία νωρίτερα από την τελική ημερομηνία λήξης τους, ώστε το δημόσιο χρέος να μειωθεί τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ». Παράλληλα, ο ΟΔΔΗΧ θα συνεχίσει την πολιτική περιορισμένου νέου δανεισμού, διατηρώντας τη σταθερή παρουσία της Ελλάδας στις αγορές μέσω επιλεγμένων εκδόσεων και επανεκδόσεων μακροπρόθεσμων ομολόγων.

Η εικόνα στις αγορές επιβεβαιώνει την πρόοδο. Η Ελλάδα δανείζεται πλέον με επιτόκια χαμηλότερα από τη Γαλλία, καθώς η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου διαμορφώνεται στο 3,4%, όταν το γαλλικό βρίσκεται κοντά στο 3,6%. Η σύγκριση αυτή είναι ενδεικτική του βαθμού αξιοπιστίας που έχει ανακτήσει η χώρα, σε μια περίοδο όπου η Γαλλία βλέπει το χρέος της να αυξάνεται και τις αγορές να αντιδρούν αρνητικά στις πολιτικές αναταράξεις. Αντίθετα, η Ελλάδα εμφανίζει σταθερότητα, πλεονάσματα και θετικές αξιολογήσεις από όλους τους μεγάλους οίκους, με προοπτική νέων αναβαθμίσεων μέσα στο 2026.

Το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 261 δισ. ευρώ το 2026, έναντι 249 δισ. ευρώ το 2025, ενισχύοντας περαιτέρω τη μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα και τα συνεχή πρωτογενή πλεονάσματα επιτρέπουν στο Δημόσιο να καλύπτει τις δαπάνες τόκων χωρίς πρόσθετο δανεισμό. Οι ετήσιες πληρωμές τόκων για την κεντρική διοίκηση παραμένουν γύρω στα 6-7 δισ. ευρώ, δηλαδή κοντά στο 3% του ΑΕΠ, επίπεδο που θεωρείται απόλυτα διαχειρίσιμο.

Τα ομόλογα

Οι μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου για το 2025, συμπεριλαμβανομένης και της επικείμενης πρόωρης αποπληρωμής των GLF, καλύφθηκαν κυρίως από δύο επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων. Η πρώτη αφορούσε νέο δεκαετές ύψους 4 δισ. ευρώ λήξης 2035, ενώ η δεύτερη σε επανέκδοση 15ετών και 30ετών τίτλων συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ, λήξης 2038 και 2054, με ταυτόχρονη επαναγορά υφιστάμενων ομολόγων 1,5 δισ. ευρώ λήξης 2026. Οι εκδόσεις αυτές καλύφθηκαν υπερπολλαπλάσια, με συμμετοχή θεσμικών επενδυτών από Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία, επιβεβαιώνοντας το ισχυρό brand της χώρας στις αγορές.

Η στρατηγική πρόωρων αποπληρωμών έχει διπλό όφελος. Από τη μία μειώνει το χρέος και εξοικονομεί πόρους. Από την άλλη, αναχαιτίζει τον κίνδυνο επιτοκίων που θα μπορούσε να αυξηθεί μετά το 2032, όταν ξεκινά ένα κύμα λήξεων ομολόγων. Η εξόφληση των δανείων του πρώτου μνημονίου μειώνει τις μελλοντικές πιέσεις στο πρόγραμμα αποπληρωμών, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τη βιωσιμότητα του χρέους σε βάθος δεκαετίας.

Το 2026, πάντως, αναμένεται να αποτελέσει χρονιά-ορόσημο: το χρέος της Ελλάδας θα βρεθεί για πρώτη φορά έπειτα από 15 χρόνια κάτω από το 140% του ΑΕΠ, ενώ η συνολική εικόνα της οικονομίας -από το ΑΕΠ έως τα spreads των ομολόγων– θα παραπέμπει σε «κανονική» ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς τα βαρίδια του παρελθόντος.

https://www.newmoney.gr/roh/palmos-oiko ... tis-choras

[pluton]

Σε…επόμενο στάδιο περνά η μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους, καθότι στο τέλος του επόμενου χρόνου αναμένεται να «πέσει» στο ίδιο επίπεδο με την έναρξη της μνημονιακής κρίσης στην Ελλάδα. Μετά από αυτό το ορόσημο θα είναι η πτώση κάτω από το 100% του ελληνικού ΑΕΠ, κάτι το οποίο τοποθετείται πλέον στο 2033 με 2034. Σύμφωνα με πηγές του ΟΔΔΗΧ με τις οποίες συνομίλησε ο ΟΤ, η ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους είναι θετική ακόμη και στην περίπτωση που η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη κινηθεί στη περιοχή του 0,4%-0,8%, σύμφωνα με το πιο ακραίο σενάριο.

Πριν από αυτό, στις επιδιώξεις της χώρας βρίσκεται το να «περάσει» στη δεύτερη θέση των πιο χρεωμένων χωρών της ευρωζώνης (με πρώτη την Ιταλία), κάτι που αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2029, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα στοχεύει στην πρόωρη αποπληρωμή, έως το 2031, των 31,6 δισ. ευρώ που υπολείπονται από το πρώτο μνημόνιο, ποσό που υπό κανονικές συνθήκες θα αποπληρωνόταν με τριμηνιαίες δόσεις από το 2029 έως το 2041. Για φέτος, σημαντικός είναι ο σταθμός της πρόωρης αποπληρωμή 5 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2025, που αποτελούν μέρος των 31,6 δισ ευρώ που απομένουν από το πρώτο μνημόνιο.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2026, το ελληνικό δημόσιο χρέος αναμένεται να διαμορφωθεί το επόμενο έτος σε 359 δισ. ευρώ ή 137,6% του ΑΕΠ. Σε αυτό το σημείο αξίζει να υπενθυμιστεί ότι στο τέλος του 2009 βρισκόταν στα 298 δισ. ευρώ και 126,8% του ελληνικού ΑΕΠ (έπειτα από αναθεώρηση) και στο τέλος του 2010 βρέθηκε στα 328,6 δισ. ευρώ και 142,8% του ΑΕΠ.

Οι πρόωρες αποπληρωμές
Η πορεία μείωση που ακολουθεί οφείλεται σε ένα βαθμό και στον πληθωρισμό, ο οποίος «μεγαλώνει» τον αριθμητή του κλάσματος, ήτοι το ΑΕΠ. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργεί και η πρόωρη αποπληωμή δανείων.

Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι αναφορικά με τις πρόωρες αποπληρωμές, έχουν προηγηθεί τον Μάρτιο του 2019 (2,7 δισ. ευρώ προς ΔΝΤ), τον Μάρτιο του 2021 η πρόωρη αποπληρωμή 2,65 δισ. ευρώ και για το 2023 μαζί με την πλήρη πρόωρη προεξόφληση των δανείων του ΔΝΤ ύψους 1,86 δισ. ευρώ), ενώ ακολούθησε μια ακόμα πρόωρη αποπληρωμή δανείων GLF ύψους 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023. Στα παραπάνω θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η τριπλή δόση ύψους 7,93 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024.

Ήδη μέχρι στιγμής το Ελληνικό Δημόσιο προεξόφλησε και αποπλήρωσε πλήρως τα δάνεια του ΔΝΤ, ενώ από τα διμερή δάνεια GLF, αρχικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ, έχει ήδη αποπληρώσει ποσό 21,3 δισ. ευρώ. Το υπολειπόμενο ποσό των συγκεκριμένων δανείων ανέρχεται σε 31,6 δισ. ευρώ (όπως προαναφέρθηκε) και προγραμματιζόταν να αποπληρωθεί σε σχεδόν ισόποσες τριμηνιαίες δόσεις από το 2029 έως το 2041, σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα αποπληρωμής.

Ο επόμενος στόχος
Από εκεί και πέρα, φέτος τον Δεκέμβριο αναμένεται να υλοποιηθεί νέα πρόωρη αποπληρωμή των ευρωπαϊκών δανείων του GLF, τα οποία έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο, με την αναλογική αποπληρωμή δανείων που λήγουν κατά τα έτη 2033- 2041, συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ.

Βασικός στόχος είναι η αποπληρωμή αυτών των δανείων μία δεκαετία νωρίτερα από την τελική ημερομηνία λήξης τους και μέχρι το 2031, ούτως ώστε το δημόσιο χρέος να μειωθεί τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.


Δημόσιο Χρέος: Η αντίστροφη πορεία για το ελληνικό χρέος - Οικονομικός Ταχυδρόμος - ot.gr https://share.google/Qejhkqw4prwEk9DKP

[Προέλλην]

UBS: Η Ελλάδα με την καλύτερη δυναμική χρέους παγκοσμίως

Η Ελλάδα καταγράφει την ισχυρότερη βελτίωση χρέους διεθνώς, σύμφωνα με την UBS, καθώς το ελληνικό χρέος μειώνεται κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ ετησίως.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Global Economics & Markets Outlook 2026-2027, ο ελβετικός επενδυτικός οίκος εκτιμά πως η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου η σχέση χρέους προς ΑΕΠ αποκλιμακώνεται σταθερά έως το 2031.

Το ελληνικό δημόσιο χρέος μπορεί να είναι υψηλό, όμως εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση, επισημαίνουν οι αναλυτές.

Παράλληλα, η UBS σημειώνει η Ελλάδα καταφέρνει να μειώνει το χρέος της, σε αντίθεση με τη διεθνή τάση, καθώς παγκόσμιο δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ από το 2019.

Όπως εξηγούν οι αναλυτές, η Ελλάδα βρίσκεται σε καλύτερη θέση από άλλες οικονομίες σε όρους «βιωσιμότητας του χρέους», λόγω του συνδυασμού ανάπτυξης, επιτοκίων και δημοσιονομικής ισορροπίας.

«Η Ελλάδα έχει επιτύχει αξιοσημείωτη μείωση του χρέους και παραμένει στο επίκεντρο της επενδυτικής εμπιστοσύνης, όμως οι πολιτικές ισορροπίες του 2027 ενδέχεται να καθορίσουν την επόμενη φάση της οικονομικής σταθερότητας», σημειώνουν οι αναλυτές της UBS.

Παράλληλα, η Ελλάδα αναμένεται να καταγράψει ρυθμό ανάπτυξης 2,4% το 2026 και 1,8% το 2027, διατηρώντας σταθερά θετική τροχιά σε μια περίοδο όπου οι περισσότερες οικονομίες της Ευρωζώνης κινούνται γύρω ή κάτω από το 1,5%.

Ωστόσο, κρίσιμο στοιχείο για τους επενδυτές αποτελεί, σύμφωνα με την UBS, η πολιτική σταθερότητα ενόψει των εκλογών του 2027.

https://www.cnn.gr/oikonomia/anaptyxi/s ... pagkosmios

[Προέλλην]

Παραγωγικότητα: Ο άλυτος γρίφος στην ελληνική οικονομία

Το χάσμα με την Ευρώπη, τα εγχώρια προβλήματα και τα παραδείγματα

Εάν δεν υπάρξει σημαντική άνοδος της παραγωγικότητας, τότε δε γίνεται να σημειωθεί και πραγματική άνοδος των μισθών. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν αρκετοί οικονομικοί αναλυτές, αλλά και επικεφαλής θεσμικών οικονομικών και επιχειρηματικών φορέων, όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας και ο πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος.

Τα στοιχεία που παρέθεσε πριν από λίγο διάστημα ο πρόεδρος του ΣΕΒ από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου, δείχνουν ότι στην Ελλάδα η παραγωγικότητα είναι μόλις 25 ευρώ ανά ώρα εργασίας, όταν στην ΕΕ φτάνει τα 46 ευρώ. Σαν χώρα επιμένουμε να κινούμαστε στο 54% του μέσου όρου, με την ελληνική βιομηχανία να βρίσκεται στο 75%, χωρίς ωστόσο να αλλάζει η μεγάλη εικόνα.

Το παραπάνω συμβαίνει παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι παραγωγικές επενδύσεις αυξάνονται και παρά τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, φού το ύψος των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου στη χώρα μας ανέρχεται στο 15% του ΑΕΠ, όταν στην Ευρώπη είναι 21%.

Από την πλευρά του ο διοικητής της ΤτΕ είχε πει πρόσφατα το εξής: «Τώρα συγκλίνουμε σιγά-σιγά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (σ.σ. εννοεί σε επίπεδο μισθών), με ρυθμό 1,5%. Αν αυξήσουμε 30% τον μισθό αύριο, θα χρεοκοπήσουμε. Θέλω να πω, δεν μπορείς να αυξάνεις τους μισθούς σε μια χώρα, αν δεν αυξάνεις πρώτα την παραγωγικότητα. Παραγωγικότητα σημαίνει μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, καθιστώντας την οικονομία πιο ευέλικτη», κάνοντας σαφές το τι ακριβώς εννοεί.

Η πτώση των επενδύσεων

Το ζήτημα «καίει» και για αυτό η Alpha Bank στο τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank καταπιάστηκε με το θέμα, αναφέροντας τους τέσσερις βασικούς παράγοντες που «μπλοκάρουν» την παραγωγικότητα.

Ειδικότερα, σε πρώτο παράγοντα αναδεικνύεται η μεγάλη πτώση των επενδύσεων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και ιδιαίτερα των παραγωγικών επενδύσεων όπως είναι αυτές σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό.

Η παραγωγικότητα της εργασίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις επενδύσεις και η υποχώρησή τους σε επίπεδα χαμηλότερα των αποσβέσεων παγίου κεφαλαίου είχε ως αποτέλεσμα την εξασθένιση του αποθέματος του παραγωγικού κεφαλαίου της χώρας.

Κατά συνέπεια, ο παραγωγικός συντελεστής της εργασίας «συνεργαζόταν» μεχ αμηλότερης ποσότητας και ποιότητας κεφάλαιο (αφού δεν ενσωματωνόταν επαρκώς η νέα τεχνολογία) αποδυναμώνοντας την παραγωγικότητα.

Μολονότι την τελευταία πενταετία οι επενδύσεις έχουν ανακάμψει τόσο σε πραγματικά μεγέθη όσο και ως ποσοστό στο ΑΕΠ, απέχουν σημαντικά τόσο από τα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από την οικονομική κρίση όσο και από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Συγκεκριμένα, ενώ το 2008 οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν στο 23,3% στην Ελλάδα έναντι 23% στην ΕΕ-27, το 2024 τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ελλάδα ήταν στο 16% (το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ-27) έναντι 21,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Επιπρόσθετα, το 2024 οι επενδύσεις στην Ελλάδα σε μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό υπολείπονταν κατά περίπου 25% των αντίστοιχων του 2008.

Η δομή της ελληνικής οικονομίας

Η συγκριτικά μεγαλύτερη συμμετοχή των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας δυσχεραίνει την επίτευξη οικονομίων κλίμακας, ενώ περιορίζει τη δυνατότητα τεχνολογικού εκσυγχρονισμού.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις τις Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2024, σχεδόν το 47% των απασχολουμένων στην Ελλάδα (ΕΕ-27: 30,1%) εργάζεται σε επιχειρήσεις με λιγότερα από 10 άτομα, με τους αυτοαπασχολούμενους να αντιπροσωπεύουν το 27,1% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα μας (ΕΕ-27: 13,7%).

Ένας άλλος δομικός παράγοντας σχετίζεται με τον προσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας προς τις υπηρεσίες -των οποίων η πλειονότητα των κλάδων είναι εντάσεως εργασίας- έναντι της βιομηχανίας που είναι περισσότερο εντάσεως κεφαλαίου.

Το ποσοστό της βιομηχανίας στη συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ) ανήλθε το 2024 σε 15,1% και παρά την αύξηση του εν λόγω ποσοστού σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία εξακολουθεί να παραμένει από τα χαμηλότερα στην ΕΕ-27.

Καθυστέρηση στις νέες τεχνολογίες

Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το 57% των ελληνικών επιχειρήσεων χρησιμοποιεί προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες, το οποίο είναι το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ-27 μετά από το αντίστοιχο της Κροατίας και είκοσι μονάδες χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Επιπρόσθετα, μόλις το 19% των ελληνικών επιχειρήσεων κάνει χρήση εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), ποσοστό που είναι το χαμηλότερο στην ΕΕ-27.

Σημειώνεται ότι οι χώρες των οποίων οι επιχειρήσεις εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά χρήσεων εφαρμογών ΤΝ, όπως η Φινλανδία, η Δανία και η Ολλανδία, είναι μεταξύ των χωρών που καταγράφουν από τις υψηλότερες επιδόσεις στην παραγωγικότητα της εργασίας.

Το ανθρώπινο κεφάλαιο

Εμπόδιο προς την αύξηση της παραγωγικότητας αποτελούν και παράγοντες που που σχετίζονται με το ανθρώπινο κεφάλαιο όπως οι αναντιστοιχίες των ζητούμενων και προσφερόμενων δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας.

Αναντιστοιχίες, οι οποίες αντανακλώνται στην ταυτόχρονη παρουσία υψηλών επιπέδων διαρθρωτικής ανεργίας και σημαντικής στενότητας στην εύρεση προσωπικού από τις επιχειρήσεις.

Το παράδειγμα εστίασης και καταλυμάτων

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι και το τι ισχύει στην περίπτωση της εστίασης και των καταλυμάτων. Τόσο η απασχόληση όσο και ο συνολικός αριθμός ωρών εργασίας στον τομέα εστίασης και καταλυμάτων αυξήθηκαν απότομα μετά το 2009, με σαφώς ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα προηγούμενα έτη.

Το 2023, η συνολική απασχόληση είναι περίπου 87 % υψηλότερη από το επίπεδο του 2009, ενώ οι συνολικές ώρες εργασίας έχουν αυξηθεί κατά περίπου 70%. Από τις περίπου 740.000 θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί από το 2013 και μετά, περίπου 320.000 θέσεις εργασίας ήταν σε εστίαση και καταλύματα.

Σε σύγκριση με το 2009, η συνολική απασχόληση αυξήθηκε κατά περίπου 200.000 θέσεις εργασίας, ενώ η απασχόληση σε Εστίαση-Καταλύματα αυξήθηκε κατά 324.000. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, ο τομέας της μεταποίησης απώλεσε πάνω από 260.000 θέσεις εργασίας το διάστημα 2009-2023, σχεδόν το 1/4 των θέσεων εργασίας που είχε πριν την κρίση.

Ενώ ο κλάδος της εστίασης και των καταλυμάτων διογκώθηκε σε αριθμό απασχολούμενων, η παραγωγικότητά του, που ήταν ήδη χαμηλή, κατέρρευσε.

Ωστόσο, η παραγωγικότητα της εργασίας σε εστίαση-καταλύματα μειώθηκε σχεδόν κατά 41%, έναντι πτώσης 16% στο σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι μόνοι τομείς της οικονομίας που είχαν ακόμα μεγαλύτερη κάθοδο της παραγωγικότητας ήταν οι δραστηριότητες μεταφορών-αποθήκευσης και οι διαχείρισης ακινήτων κατά -47% και -49% αντίστοιχα.

https://www.ot.gr/2025/11/09/oikonomia/ ... -oikonomia

Χαζομάρες, βέβαια. Όλοι γνωρίζουμε ότι αρκεί να έρθει ένας καραμπουζουκλής στην εξουσία να ανεβάσει τους μισθούς με έναν νόμο και ένα άρθρο

Noμίζω ότι πλέον ο κάθε κάπως λογικός άνθρωπος, καταλαβαίνει ότι αυτοί που φταίνε για τους χαμηλούς μισθούς στην Ελλάδα, είναι η ραχοκοκκαλιά της οικονομίας οι αεριτζήδικες μικροσκατο-"επιχειρήσεις" που πρέπει να χαϊδολογάει κάθε πολιτικός για να εκλεγεί, αλλά και γενικότερα το ΕΛ αφεντικό.

Επίσης ξεκάθαρη είναι η λύση του προβλήματoς: παράδοση κάθε τομέα της ΕΛ οικονομίας, ακόμη και των μπακάλικων και των νυχάδικων, σε πολυεθνικές.

Όποιος θέλει να ανεβεί το επίπεδο ζωής του, έχει ως μονόδρομο να βγεί δυναμικά μπροστά και να απαιτήσει κάτι τέτοιο.

[Προέλλην]

Fitch Upgrades Greece to 'BBB'; Outlook Stable

Fri 14 Nov, 2025

https://www.fitchratings.com/research/s ... commentary.

O πρώτος μεγάλος οίκος που βγάζει τα ομόλογά μας απο τα σκουπίδια.