Δεν υπαρχει κανενα ασυναρτητο κειμενο,τουλαχιστον για οσους εχουν διαβασει αλλα σχετικα προσφατα αρθρα του,αποσπασματα απο βιβλια(αλλα και παλιοτερα που εχουν ανεβασει οι ιδιοι απο Π.Κονδυλη,Κριστοφερ Λας, Ζαν Κλωντ Μισεα κ.λ.π) που αφορουν την αναδιαμορφωση/απορρυθμιση ανθρωπολογικων προτυπων, και τον επαναπροσδιορισμο αντιληψεων γυρω απο το θεμα οικογενειας,γαμου στην Δυση, την ιδεολογικη συγκρουση στις ΗΠΑ.
Καποια παλιοτερα αρθρα.
Όλο το ζήτημα περιστρέφεται γύρω από μια λεπτή διάκριση η οποία είναι εξαιρετικά ουσιώδης: Από την μια πλευρά έχουμε, όντως υπαρκτές, μειοψηφικές πολιτισμικές ομάδες που θέτουν ένα ζήτημα σεξουαλικού αυτοπροσδιορισμού, επικαλούμενες πρακτικές στιγματισμού και περιθωριοποίησης, οι οποίες ήταν ευρέως διαδεδομένες εντός της ελληνικής κοινωνίας κατά τις περασμένες δεκαετίες –δεμένες με ένα ευρύτερο κλίμα αυταρχισμού– που σήμερα έχει ατονήσει αποφασιστικά.
Θα ήταν σφάλμα δε να παραλείψουμε, ότι είναι εξίσου αλήθεια πως αυτές οι πολιτισμικές μειοψηφίες υπεραντιπροσωπεύονται σε αυτό που ονομάζουμε στρατηγικά ύψη της πολιτικής και πολιτισμικής εξουσίας τουλάχιστον –στον πολιτικό κόσμο, την σόου μπιζ, και τα ΜΜΕ– γεγονός που συμβαίνει σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο από την δεκαετία του 1980 κι έπειτα.
Πάνω σε αυτήν την πραγματικότητα, εκκολάπτεται μια κατά πολύ ευρύτερη ιδεολογική ηγεμονία ενός μεταμοντέρνου αριστεροφιλελευθερισμού, ο οποίος αξιώνει, υπό το πρόταγμα της «αποκατάστασης»/«αναγνώρισης» αυτών των πολιτισμικών ομάδων, να επιβάλει την απορρύθμιση ανθρωπολογικών προτύπων που είναι διαχρονικά τοποθετημένα στα θεμέλια της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων, ορίζουν θα λέγαμε την εξέλιξη και την αναπαραγωγή της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η μετατόπιση είναι δυσδιάκριτη αλλά απολύτως πραγματική. Αρκεί κανείς να αναρωτηθεί το πώς φτάσαμε, από αιτήματα αποκατάστασης της ανισότητας που υφίσταντο μεταξύ των δύο φύλων, από διακρίσεις που αφορούσαν στις σεξουαλικές επιλογές, τον εκδημοκρατισμό της οικογένειας κ.ο.κ., στην… αμφισβήτηση της ύπαρξης των φύλων, της διεμφυλικής συγκρότησης της οικογένειας, ή ακόμα και στην… αναγκαιότητα ή μη της τελευταίας.
Η κλασική ρήση του Λένιν, ότι το ραβδί θα πρέπει να λυγίσει από την ανάποδη ώστε να ισιώσει, δεν αρκεί για να εξηγήσει αυτήν την μετατόπιση. Διότι υπάρχει μια ευρύτερη κοινωνική, οικονομική αλλά και τεχνική πραγματικότητα που την υποδαυλίζει και την αναδεικνύει σε κεντρική αιχμή και θρυαλλίδα όλων των αλλαγών που προετοιμάζονται από αυτά τα πολιτισμικά κινήματα.
Υπάρχει μια «πραγματική πραγματικότητα» η οποία τα τροφοδοτεί. Μια κοινωνική, οικονομική και τεχνολογική τάση, κυρίαρχη στις μέρες, που τα φέρνει στην επιφάνεια και ορίζει την δυναμική τους. Και για να την διαλευκάνουμε θα πρέπει να αναρωτηθούμε πάνω στους κεντρικούς προσανατολισμούς που επιβάλλει σήμερα το ίδιο το κυρίαρχο κοινωνικό-οικονομικό και τεχνολογικό μοντέλο, το οποίο έχει πλέον αποικιοποιήσει ολόκληρο τον πλανήτη.
Κοινώς, σήμερα, υπάρχει μια κοινή συνισταμένη δυνάμεων που πιέζουν για την ολοκληρωτική απορρύθμιση των ανθρωπολογικών βάσεων που παραμένουν στα θεμέλια των σύγχρονων κοινωνιών: Ένας γιούνισεξ ακραίος καπιταλισμός (με τον βαθμό παροξυσμού που βρίσκεται να τον μετασχηματίζει μάλλον σ’ ένα είδος «μετακαπιταλισμού») ο οποίος ορίζει ότι η ριζική εξάλειψη όλης της γκάμας των συλλογικών ταυτοτήτων (φύλο, έθνος, τάξη) και ο επαναπροσδιορισμός της ανθρωπότητας σ’ ένα μοντέλο ατόμων-μοναχικοτήτων, τα οποία να είναι σε θέση να επαναπροσδιορίζουν την βιοψυχοκοινωνική τους πραγματικότητα κατά το δοκούν, θα μεγιστοποιήσει το καταναλωτικό αποτέλεσμα.
Μια νέα «οικονομία της επιθυμίας» που αξιώνει να τοποθετήσει την τελευταία, προσδιορισμένη ως άπειρη και ανεξάντλητη, εν είδει καύσιμης ύλης για την παραγωγή επίπλαστων αναγκών –που προφανώς θα ικανοποιούνται εμπορευματικά. Ένα γιγάντιο φαντασιακό εργοστάσιο, δηλαδή, παραγωγής τρόπων ζωής, ηθών, ακόμα και διαφορετικών εκδοχών της ανθρώπινης ύπαρξης! Πράγμα που ίσως στα αυτιά κάποιων να ακούγεται ακραίο, ωστόσο, είναι απολύτως εφικτό και ρεαλιστικό, καθώς η υποταγμένη στις ίδιες βουλιμικές και κυριαρχικές δυνάμεις τεχνολογία, υπόσχεται, αυξάνοντας διαρκώς την αξιοπιστία της ως προς αυτό, την δυνατότητα ριζικής μετάλλαξης ακόμα και της ίδιας της ανθρώπινης φύσης: Είναι η προβληματική του «μετανθρώπου» και του τεχνοφασισμού που απασχολεί μαζικά ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 τις λιγότερο ενσωματωμένες συνιστώσες του οικολογικού κινήματος και έλκει τις ρίζες της σε όλη την φιλοσοφική κριτική που ασκήθηκε στις αλλοτριωτικές δυνάμεις ενός εκμηχανισμένου και εμπορευματοποιημένου κόσμου, αρχής γενομένης από… το ρομαντικό κίνημα και τον 18ο αιώνα.
Προφανώς και από αυτήν την σκοπιά το φύλο, η οικογένεια, και οι άλλες «ριζικές» ανθρωπολογικές πραγματικότητες της ύπαρξής μας στέκονται εμπόδιο στους εν λόγω μετασχηματισμούς. Και επειδή ακόμα το «κοινωνικό είναι καθορίζει τη συνείδηση» –ως προς αυτό ο Κάρολος Μαρξ διατηρεί την απόλυτη επικαιρότητά του–, δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε ότι οι πιο ένθερμοι φορείς και υποστηρικτές αυτών των αιτημάτων, προφανώς και ανεξαρτήτως των προσωπικών τους σεξουαλικών ή άλλων επιλογών, βρίσκονται πιο κοντά στον σκληρό πυρήνα αυτού του «μετακαπιταλισμού» και άρα ζουν εντονότερα «στο μέλλον του». Επιδιώκουν, μάλιστα, να επιταχύνουν την έλευσή του προσπαθώντας να το θεσμοθετήσουν κανονιστικά με μια νέα γκάμα «επιτρεπτικού» δικαίου.
Η δράση τους προκαλεί μια τάση και ταυτόχρονα μια αντίδραση.
Για την τάση, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε πως όλα αυτά οδηγούν σε έναν ριζικό επαναπροσδιορισμό των αντιθέσεων μεταξύ τάξεων και εθνών, έτσι όπως εκδηλώνεται στην σύγχρονη πλανητική ιεραρχία τους. Άραγε, αυτό το πρόταγμα δεν θα οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου η «ανθρωπινότητα» θα αποτελεί κατάρα των πλανητικών πληβείων την ίδια στιγμή που οι άρχουσες τάξεις και μέρος των μεσοστρωμάτων θα ζει στον «θαυμαστό νέο κόσμο» ενός μετα-ανθρώπινου και μετεξελιγμένου καπιταλισμού; Κοινώς, αντιθέσεις εντός και μεταξύ των κοινωνιών, που μέχρι πρότινος ήταν αντιθέσεις οικονομικής δύναμης, πολιτικής εξουσίας, στρατιωτικής ισχύος, στον 21ο αιώνα, τείνουν να επεκταθούν και στο… ανθρωπολογικό πεδίο. Απειλούν να αφήσουν το στίγμα τους πάνω στην ίδια την ανθρώπινη φύση, με την πρόσβαση στις μεταλλάξεις της να καθορίζεται από την ένταξη στην εσωτερική κοινωνική και την πλανητική ιεραρχία. Και ως προς αυτό, το μεταναστευτικό φαινόμενο θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά καθώς, ήδη, εντός των χωρών της Δύσης, εγκαθιδρύει παράλληλες κοινωνίες που ζουν σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, ρυθμούς πολιτιστικής εξέλιξης κ.ο.κ.
Για την αντίδραση, θα πρέπει επιτέλους η ιστορία των τελευταίων δύο αιώνων να μας διδάξει το τι συμβαίνει που κάθε φορά οι εκάστοτε άρχουσες δυνάμεις της Δύσης αποκτούν την ισχύ εκείνη που τους επιτρέπει να φανταστούν ότι είναι δυνατή η υλοποίηση της κυριαρχικής τους ουτοπίας: Έτσι, για παράδειγμα, η προσπάθεια για την εγκαθίδρυση μιας «πρώτης παγκοσμιοποίησης», υπό την καθοδήγηση της βρετανικής αποικιοκρατίας, θα προκαλέσει μια «αντανακλαστική κίνηση» που θα οδηγήσει στο ξέσπασμα δύο παγκόσμιων πολέμων και στην άνοδο του φασισμού. Και η «δεύτερη παγκοσμιοποίηση» του νέου αμερικανικού αιώνα κλυδωνίζεται στις μέρες μας, από την αλληλοδιαπλεκόμενη άνοδο του ισλαμικού εξτρεμισμού στην Μέση Ανατολή, καθώς και από την επανεμφάνιση της άκρας δεξιάς και του αμερικανικού νεοσυντηρητισμού στην Δύση. Θα πρέπει, επομένως, να αναμένουμε μια νέα «αντανακλαστική κίνηση» και σε αυτήν την τάση –ήδη η σφοδρότητα των «πολιτισμικών πολέμων» (cultural wars) που συνοδεύει τέτοια ζητήματα στον δυτικό κόσμο προμηνύει κάτι τέτοιο.
Εδώ, βέβαια, ζούμε τον απόηχο όλης αυτής της διαδικασίας. Αρχικά το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη, και τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, προσπαθούν να εισαγάγουν, στις συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας, αυτές τις τάσεις υπό τις σημαίες του «εξευρωπαϊσμού» – να προσαρμόσουμε την ελληνική κοινωνία στις «μουσικές του μέλλοντος» που σαλπίζει η φιλελεύθερη ελίτ της Δύσης.
Είναι άλλο να μάχεσαι για την αποδοχή της σεξουαλικής διαφορετικότητας, και την αστιγμάτιστη, ελεύθερη συμμετοχή της στην κοινωνική ζωή – που θα πρέπει να συνοδεύεται και από τις αντίστοιχες μέριμνες για την ισότιμη μεταχείριση από το Κράτος Δικαίου (υπό την πρακτική προϋπόθεση ότι θα ξαναϋπάρξει κάτι τέτοιο στον τόπο μας, διότι εκείνοι που νομοθετούν σήμερα τάχα υπέρ των «ατομικών δικαιωμάτων» [sic!] του έχουν καταφέρει την χαριστική βολή).
Και είναι διαφορετικής τάξης ζήτημα να θέλεις να ανατρέψεις εκ βάθρων τις οικογενειακές σχέσεις, τα παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά πρότυπα, εν τέλει τα θεμέλια της κοινωνικής ζωής στον τόπο μας μόνο και μόνο επειδή έτσι αξιώνει ο πανσεξουαλισμός του νέου εμπορευματικού/καταναλωτικού/τεχνοφασιστικού ολοκληρωτισμού.
Υπό αυτό το σκεπτικό, το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών, ή καλύτερα, η θέσπιση μιας παραλλαγής πολιτικού γάμου ως μορφή νομικής αναγνώρισης από την πλευρά του Κράτους Δικαίου, δεν πρέπει να συγχέεται με μέριμνες για υιοθεσία παιδιών, αλλαγές στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης κ.ο.κ. Τουλάχιστον όχι πριν προηγηθεί μια ειλικρινής και απροκατάληπτη δημόσια συζήτηση επί της ουσίας για το ποιες είναι οι πραγματικές συνέπειες αυτών των αλλαγών, και το τι συνεπάγονται για το παρόν και το άμεσο μέλλον της κοινωνίας μας. Αυτό δεν είναι συντηρητισμός, είναι δημοκρατία, μέτρο και οξυδέρκεια – πράγματα που σήμερα αποπειρόμαστε να δολοφονήσουμε στον τόπο που γεννήθηκαν.
Θα πρέπει να επανατοποθετήσουμε, επομένως, την συζήτηση που προκύπτει στην χώρα μας γύρω από αυτά τα ζητήματα σε αυτήν την βάση –γιατί από αυτήν ορίζεται η πλανητική και εθνική πραγματικότητα του 21ου αιώνα. Και όχι από τον αενάως προτρεπτικό, εντελώς αφελή, και εν τέλει αντιπολιτικό αριστεροφιλελεύθερο, δικαιωματικό λόγο των κυβερνώντων.
Μήπως αυτό τάχα να σημαίνει ότι θα πρέπει να αποδεχθούμε μια υποστροφή στην πρότερη κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας –δηλαδή μια υποστολή ορισμένων ελευθεριών– ώστε να μπορέσουμε να αντέξουμε τους κλυδωνισμούς της; Όχι, αν και πλέον θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι –όπως συνέβη και με τον ευρύτερο εθνομηδενισμό που αποτέλεσε την κυρίαρχη ιδεολογία της ύστερης μεταπολίτευσης– όσο περισσότερο αφήνεται αυτός ο λόγος να κυριαρχεί δίχως σοβαρή, ρεαλιστική κριτική επί της ουσίας, άλλο τόσο πριμοδοτεί την ισχυροποίηση του ακραίου αντίθετού του: Ενός αντανακλαστικού σωβινισμού κάθε δυνατής εκδοχής, ο οποίος μπορεί να είναι μεν γελοίος στον βαθμό της ανημποριάς και της αδυναμίας που βρίσκεται η κοινωνία μας, αλλά, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο γελοιότητας και παρακμής στο οποίο έχει βυθιστεί η χώρα, διατηρεί την βαρύτητά του
Θα πρέπει, επομένως, να τεθεί ένα μέτρο στην άκρατη βουλησιαρχία του ατομοκεντρικού φιλελευθερισμού. Που θα προσδιοριστεί αυτό; Στην παραδοχή ότι η αποδοχή και η αναγνώριση της ελευθερίας στην σεξουαλική επιλογή, και συνακόλουθα των νέων μορφών συντροφικότητας που προκύπτουν από αυτήν, δεν συνεπάγεται αυτόματα την… κατάργηση όλων των ριζικών ανθρωπολογικών αναγκών, στην διαφυλετική οικογένεια, στο να αναθρέφονται τα παιδιά συνδιαλεγόμενα (και συγκρουόμενα αργότερα) με το πατρικό και το μητρικό πρότυπο, στην αυτοτελή αξία και τον ψυχοσυναισθηματικό πλούτο που παράγεται μέσα από την διαλεκτική της σύγκρουσης και της συνύπαρξης των δύο φύλων. Πρόκειται για δύο διαφορετικής τάξεως ζητήματα, γεγονός που δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ο σύγχρονος φιλελεύθερος δικαιωματισμός. Διότι παραγνωρίζει πως αυτές οι ριζικές πραγματικότητες της ανθρώπινης ύπαρξης ενσωματώνουν μέσα τους εκατομμύρια χρόνια ανθρώπινης εξέλιξης, την οποία και διαγράφει στο όνομα ενός αλαζονικού φουτουρισμού. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως κάθε προϊόν της ανθρώπινης, κοινωνικής εξέλιξης είναι θεμιτό ή αποδεκτό.Είναι ριζικά διαφορετικό πράγμα, όμως, να αξιώνει κανείς τον διαρκή εκδημοκρατισμό των ανελεύθερων ή/και των προβληματικών πτυχών της, και άλλο να κηρύττει την ολοκληρωτική της ισοπέδωση μόνο και μόνο επειδή έχει προσβληθεί από την τρομακτική ύβρη των δυνάμεων που ορίζουν την εποχή μας, οι οποίες πιστεύουν ότι έχουν συσσωρεύσει αρκετή ισχύ ώστε να μεταβάλουν εκ θεμελίων τον ανθρώπινο βίο.
